Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Sejm zadecydował, że budżet Biura Rzecznika Praw Obywatelskich na 2021 rok wynosić będzie 51,187 mln zł.

Jak w każdej instytucji państwowej, budżet BRPO dzieli się na wydatki bieżące,  majątkowe (inwestycyjne) oraz świadczenia na rzecz osób fizycznych. Te pierwsze są szczególnie ważne, dotyczą bowiem codziennej pracy Biura i obsługi obywateli. Składają się na nie m.in. koszty wynagrodzenia pracowników, koszty utrzymania budynków, zakup ekspertyz zewnętrznych, tłumaczeń, licencji na oprogramowanie.

I to właśnie w wydatkach bieżących Sejm dokonał cięć – w stosunku do propozycji złożonej przez RPO – zmniejszając je o kwotę 9,385 mln zł. W tym fundusz wynagrodzeń o ponad 4 mln zł.

Jak dramatyczna jest to sytuacja, powtarzająca się niestety od lat, pokazuje zestawienie przyznanych  limitów wydatków bieżących w Biurze RPO w latach 2013-2021 wyrażone w mln złotych.

• 2013 - 37,175 mln zł
• 2014 - 37,353 mln zł
• 2015 - 37,761 mln zł
• 2016 - 34,022 mln zł
• 2017 - 34,464 mln zł
• 2018 - 34,561 mln zł
• 2019 - 35,258 mln zł
• 2020 - 37,105 mln zł
• 2021 - 36,485 mln zł

Redukcje budżetu RPO nie są więc nowością, jednak tegoroczna obniżka jest wyjątkowo dotkliwa, zmniejsza bowiem limit wydatków bieżących o 620 tys. zł w stosunku do roku 2020, choć ten i tak był już na poziomie roku 2013.

Oznacza to nie tylko brak możliwości zatrudnienia nowych pracowników – o co od lat zabiega RPO, co zalecał NIK w swoich ostatnich raportach, i co rekomendowały instytucje międzynarodowe – ale wręcz brak 745 tys. zł na zabezpieczenie wypłat dla pracowników. Pamiętać też trzeba, że od nowego roku wydatki bieżące wzrosną o nowy koszt związany z opłacaniem składek na ważny rządowy program PPK.

Tymczasem w 2020 r. do Biura RPO wpłynęło aż o 20 proc. więcej skarg od obywateli. Związane jest to m.in. z pandemią, co każe przypuszczać, że ta rosnąca tendencja utrzyma się również w tym roku.

Co to oznacza?

Dramatycznie rosnące trudności z realizacją ustawowych zadań Biura. Zwłaszcza, że ich ciągle przybywa, o czym świadczy choćby powierzenie RPO zadania przygotowania skarg nadzwyczajnych do Sądu Najwyższego.

Może też znacząco wydłużyć się czas na załatwienie spraw kierowanych do RPO przez obywateli. Tym bardziej, że sukcesywne, realne zmniejszanie od wielu lat budżetu nie pozwalało na regulację płac w Biurze RPO. W efekcie z pracy w urzędzie zrezygnowało wielu wykwalifikowanych prawników, a pozyskiwanie nowych, z podobnymi kompetencjami jest w tych warunkach bardzo trudne.

Natomiast z całym przekonaniem Biuro RPO zapewnia, że – tak jak dotychczas – zrobi wszystko, co w jego mocy, aby te rosnące trudności nie wpłynęły na jakość obsługi obywateli. Nawet jeśli nastąpi wydłużenie załatwiania niektórych spraw, to wszystkie inne związane z tym standardy zostaną dochowane. Pracownicy podkreślają, że ich zaangażowanie, przywiązanie i poczucie misji stanowi trwałą strukturę DNA tej instytucji. Od chwili powstania do dnia dzisiejszego skutecznie służy ona obywatelom i konsekwentnie broni ich praw, bez względu na zmieniające się okoliczności zewnętrzne. Dlatego dołożą wszelkich starań, aby kontynuować tę chlubną tradycję.