Biuletyn Informacji Publicznej RPO

IX.517.1099.2024

wystąpienie do Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w sprawie poprawy funkcjonowania Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie.

W związku z pracami nad nowelizacją przepisów ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzającymi zagrożenie życia, zdrowia lub wolności Rzecznik zwrócił uwagę na kwestię, która powinna zostać uwzględniona w tych pracach. Jest nią brak możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia przez pacjentów KOZZD.

Problem ten zasygnalizował Rzecznikowi jeden z pacjentów. Swoje stanowisko w tej sprawie zajęło już Ministerstwo Zdrowia, które w odpowiedzi udzielonej pacjentowi wskazało, że zgodnie z art. 4 ustawy KOZZD jest podmiotem leczniczym i jego wiodącym zadaniem jest prowadzenie postępowania terapeutycznego.

Bez wątpienia głównym zadaniem Ośrodka jest prowadzenie postępowania terapeutycznego. Nie wyklucza to jednak zagwarantowania pacjentom możliwości podnoszenia ich poziomu wykształcenia przez m.in. udział w szkoleniach czy też warsztatach edukacyjnych. Zdobycie nowych kwalifikacji lub poszerzenie posiadanych ułatwi pacjentom powrót do społeczeństwa, gdy ustaną ustawowe przesłanki do ich dalszego pobytu w KOZZD. Szeroko pojęta oferta edukacyjna powinna zatem pojawić się wśród form oddziaływania proponowanych pacjentom.

Wsparcie pacjentów w procesie podnoszenia ich kwalifikacji realizowałoby zalecenia Europejskiego Komitetu ds. Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu (CPT). Komitet przeprowadził w 2022 r. wizytację KOZZD wraz z oddziałem zamiejscowym w Czersku. Komitet stwierdził, że trwające prace nad zmianami ustawy powinny być okazją do zasadniczego przeformułowania celu KOZZD z opartego na bezpieczeństwie na oparty na resocjalizacji, co oznacza odpowiednie przygotowanie do zwolnienia pacjentów z ośrodka – we współpracy z odpowiednimi strukturami społeczności zewnętrznej.

Rzecznik poprosił o poinformowanie, czy Ministerstwo Zdrowia dostrzega możliwość wsparcia pacjentów w omawianej problematyce i czy uwzględniło ją w projektowanych regulacjach prawnych.