Biuletyn Informacji Publicznej RPO

RPO/589042/08/VII/708 RZ

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości - Prokuratora Generalnego w sprawie nieprawidłowości związanych z opóźnieniami w zwalnianiu z jednostek penitencjarnych osób, którym sąd uchylił tymczasowe aresztowanie.

Do Biura Rzecznika docierały już w przeszłości sygnały o kilkudniowym przetrzymywaniu w jednostkach penitencjarnych osób, którym sąd uchylił tymczasowe aresztowanie. Problem ten nie występuje sporadycznie, o czym świadczy opublikowany ostatnio artykuł dotyczący byłego dziennikarza Gazety, jak również artykuł o trzech żołnierzach podejrzanych o zbrodnię wojenną w Afganistanie. Osobom tym sądy uchyliły tymczasowe aresztowanie, lecz opuściły one jednostki penitencjarne dopiero po kilku dniach od wydania orzeczeń w tych sprawach. Oznacza to, że przez kilka dni osoby te były pozbawione wolności faktycznie bez podstawy prawnej. Zgodnie z art. 41 ust. 1 Konstytucji, pozbawienie lub ograniczenie wolności może nastąpić tylko na zasadach i w trybie określonych w ustawie. Zatem osoby nie skazane prawomocnym wyrokiem sądu na karę pozbawienia wolności mogą przebywać w jednostce penitencjarnej jedynie na podstawie postanowienia sądu o zastosowaniu lub przedłużeniu tymczasowego aresztowania. We wskazanych przypadkach postanowień takich już nie było, tak więc pobyt tych osób w areszcie po wydaniu przez sąd postanowień o uchyleniu środka zapobiegawczego musi być uznany za naruszenie ich konstytucyjnego prawa do wolności.

Rzecznik zwrócił się o pilne podjęcie działań w celu wyeliminowania nieprawidłowości związanych z opóźnieniami w zwalnianiu z jednostek penitencjarnych osób, którym sąd uchylił tymczasowe aresztowanie.