Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie ochrony konsumentów na rynku usług bankowych i ubezpieczeniowych w ramach bancassurance.

Rzecznik Praw Obywatelskich ponownie zwraca uwagę na problem braku regulacji prawnej zapewniającej należytą ochronę konsumentom na rynku usług bankowych i ubezpieczeniowych w ramach bancassurance. W ocenie Rzecznika regulacja prawna umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek jest zbyt ogólna, przez co nie chroni w dostateczny sposób interesów konsumentów. Umowa ubezpieczenia – uregulowana przepisami Kodeksu cywilnego – nie różnicuje istotnie obrotu powszechnego i obrotu profesjonalnego, przede wszystkim w zakresie umów zawieranych z udziałem konsumenta. Tymczasem prowadzona przez ustawodawcę polityka konsumencka, mająca na celu wdrożenie przepisów Unii Europejskiej, zmierza do jak najszerszej ochrony interesów słabszej strony stosunków gospodarczych. Umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, zawierane przede wszystkim w ramach umów powiązanych z innymi usługami świadczonymi przez banki, wymagają niezwłocznej interwencji ustawodawcy. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o podjęcie działań ustawodawczych w celu systemowego uregulowania sytuacji konsumentów w ramach bancassurance, na gruncie Kodeksu cywilnego.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Sprawiedliwości (17.10.2014 r.) podtrzymał wcześniejsze stanowisko, zgodnie z którym nie istnieje potrzeba podjęcia pilnej interwencji legislacyjnej polegającej na zmianie Kodeksu cywilnego, mającej na celu zapewnienie ochrony konsumentów w ramach zawieranych przez banki ubezpieczeń grupowych, z uwagi na istniejące obecnie uregulowania prawne chroniące konsumentów oraz uprawnienia organów zajmujących się ochroną interesów i praw konsumentów. Przyszła regulacja cywilistyczna powinna zawierać rozwiązania uniwersalne, uwzględniające zawieranie i wykonywanie umów ubezpieczenia grupowego we wszystkich branżach obrotu prawnego, a nie tylko zawężone do bancassurance. Komisja Nadzoru Finansowego wydała na podstawie przepisów ustawy Prawo bankowe rekomendację U dotyczącą dobrych praktyk w zakresie bancassurance. Rekomendacja ta ma na celu wyeliminowanie niepożądanych zjawisk z obszaru praktyki banków w zakresie oferowania produktów ubezpieczeniowych powiązanych z usługami bankowymi, co ma służyć zapewnieniu należytej ochrony nieprofesjonalnym uczestnikom rynku finansowego. Termin wprowadzenia Rekomendacji w życie został określony przez banki na dzień 31 marca 2015 r. Rekomendacje wydawane przez KNF należą do silnych środków nadzorczych z zakresu prawa publicznego.
Działająca przy Ministrze Sprawiedliwości Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego, dostrzegając potrzebę systemowego unormowania w przepisach prawa cywilnego kwestii umów ubezpieczeń grupowych, w tym bancassurance, przy uwzględnieniu praw odbiorców tego rodzaju produktów, podjęła prace mające na celu opracowanie projektu zmian Kodeksu cywilnego dotyczących zawierania i wykonywania umów ubezpieczenia grupowego. Projekt regulacji powinien w wyważony sposób normować pozycję ubezpieczyciela, ubezpieczającego i ubezpieczonego, pozwalając przy tym na nieskrępowany rozwój rynku ubezpieczeń grupowych. Podejmowane w tym obszarze prace mają w pewnym sensie charakter pionierski, co wpływa na tempo ich prowadzenia.