Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie braku jednoznacznych uregulowań prawnych dotyczących uprawnień do przejazdów ulgowych komunikacją miejską i komunikacją zbiorową dla uczniów.

Do Rzecznika wpływają skargi uczniów i ich rodziców dotyczące braku jednoznacznych uregulowań prawnych odnośnie do uprawnień do przejazdów ulgowych komunikacją miejską, jak i komunikacją zbiorową dla uczniów oraz wymaganych dokumentów uprawniających do tych przejazdów. Kwestia przejazdów komunikacją miejską to zagadnienie normowane obecnie jedynie przez władze samorządowe w zakresie ich uprawnień do tworzenia prawa miejscowego. Jedynym wymogiem, powtarzającym się w przepisach prawa miejscowego wobec osób uczących się, jest obowiązek okazania legitymacji szkolnej. Wzór legitymacji szkolnej został określony w załączniku do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych. Jednak legitymacje zgodne z tym wzorem otrzymują jedynie uczniowie uczęszczający do szkół polskiego systemu oświaty. Na problemy z realizowaniem możliwości korzystania z ulgowych przejazdów komunikacją miejską natrafiają uczniowie realizujący obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny i obowiązek nauki w szkołach i przedszkolach poza granicami kraju oraz w szkołach przy przedstawicielstwach państw obcych w Polsce. Z napływających do Rzecznika skarg wynika, że na problemy w tym zakresie napotykają również uczniowie tzw. szkół międzynarodowych w Polsce. Wskazany problem dotyczy także, poza uprawnieniami do przejazdów ulgowych środkami komunikacji miejskiej, przejazdów środkami komunikacji zbiorowej w odniesieniu do uczniów będących obywatelami polskimi, ale uczących się poza granicami kraju. Z wyjaśnień przedstawionych Rzecznikowi wynika, że brak jest porozumienia między poszczególnymi członkami Rady Ministrów. Niezbędne jest więc podjęcie działań na rzecz dokonania skutecznych uzgodnień międzyresortowych. Docelowe rozwiązania prawne powinny mieć na celu zapewnienie równoprawnego traktowania wszystkich uczniów bez względu na miejsce zamieszkania, rodzaj szkoły czy organ prowadzący szkołę. Konieczne jest zapewnienie równego traktowania w zakresie przyznawanych uprawnień dla uczniów będących obywatelami państw Unii Europejskiej, bądź będących członkami rodzin obywateli UE. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o zarządzenie uzgodnienia stanowisk członków Rady Ministrów w przedstawionej kwestii.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Edukacji Narodowej (26.06.2014 r.) wyjaśniła, że Ministerstwo Edukacji Narodowej, stojąc na stanowisku, iż obecne przepisy w sprawie uprawnień do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego nie traktują równo poszczególnych grup dzieci i młodzieży, inicjowało działania w sprawie zmiany przepisów o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego. Podejmowane w tym zakresie wysiłki nie przyniosły jednak oczekiwanych rozstrzygnięć. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju wskazuje, iż zgodnie z zapisami ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, do końca 2016 r. powinien być wypracowany nowy system dofinansowania ulg ustawowych w publicznym transporcie zbiorowym, co może być także okazją do przeglądu obecnego systemu ulg i zawarcia nowego konsensusu społecznego w tym zakresie. Odrębną kwestią pozostają uprawnienia do ulgowych przejazdów komunikacją miejską, które nie są szczegółowo uregulowane w ustawach ani aktach wykonawczych. W ramach posiadanej autonomii – na podstawie prawa miejscowego – decydują o tym samodzielnie władze poszczególnych miast.