Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie dotacji dla niepełnosprawnych studentów i doktorantów.

W rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw przyjęto, że dotacja na zadania związane ze stwarzaniem studentom i doktorantom, będącym osobami niepełnosprawnymi, warunków do pełnego udziału w procesie kształcenia zostanie ograniczona wyłącznie do osób niepełnosprawnych, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem właściwego organu. Tymczasem ratyfikowana przez Polskę Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych nie wymaga formalnego potwierdzenia niepełnosprawności w drodze orzeczenia lub innego zaświadczenia instytucji publicznej. Pieniądze pochodzące z dotacji są przeznaczone na różnego rodzaju dostosowania, które mają ułatwić niepełnosprawnym studentom funkcjonowanie podczas ich kształcenia na uczelni oraz w środowisku akademickim. Nie są to świadczenia czysto finansowe, a raczej polegające na udostępnieniu usługi np. adaptacje podręczników do konkretnego rodzaju niepełnosprawności, czy zapewnienie wsparcia tłumacza migowego. Prawdopodobieństwo, że taka pomoc zostanie przyznana studentowi, czy doktorantowi, który jej nie potrzebuje, jest znikome. Ponadto nie wszystkie osoby z niepełnosprawnościami posiadają stosowne orzeczenia. Rzecznik podziela przekonanie o potrzebie kontroli rzeczywistych potrzeb osób ubiegających się o środki pochodzące z dotacji. Jednak dla potwierdzenia stanu zdrowia danej osoby wystarczające wydaje się przedstawienie zaświadczenia lekarskiego lub opinii poradni zdrowia psychicznego, w przypadku osób z zaburzeniami psychicznymi. Pozwoli to na zabezpieczenie prawidłowości wydatkowania środków finansowych, a studentów z niepełnosprawnościami uchroni przed koniecznością dopełnienia uciążliwych i długotrwałych formalności. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o poinformowanie o decyzjach w sprawie wprowadzenia proponowanych zmian do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego (05.08.2014 r.) wyjaśniła, że opisana w wystąpieniu Rzecznika zmiana wyniknęła z chęci ujednolicenia przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przepisów dotyczących studentów i doktorantów będących osobami niepełnosprawnymi. Efektem tej zmiany miało być wskazanie intencji ustawodawcy co do sposobu udokumentowania niepełnosprawności na potrzeby dotacji na zadania związane ze stwarzaniem studentom i doktorantom będącym osobami niepełnosprawnymi warunków do pełnego udziału w procesie kształcenia. Jednakże, mając na względzie postulaty zgłaszane w trakcie prac parlamentarnych, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zdecydowało o rezygnacji z projektowanej zmiany w tym zakresie. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw, uchwalony przez Sejm w dniu 11 lipca 2014 r. i oczekujący obecnie na podpis Prezydenta pozostawia art. 94 ust. 1 pkt 11 oraz ust. 4a ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym w dotychczasowym brzmieniu.