Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Komendanta Głównego Policji w sprawie wprowadzenia jednolitych zasad zabezpieczenia zgromadzeń publicznych przez Policję.

Organizatorzy comiesięcznego przejazdu rowerowego (tzw. Masy krytycznej) wskazali w skardze do Rzecznika, iż policjanci zabezpieczający przejazd wymagają od uczestników poruszania się zgodnie z przepisami ustawy Prawo o ruchu drogowym. Takich wymogów nie egzekwuje się od innych zgromadzeń np. przejazdów rolkarzy, którym policjanci zapewniają możliwość swobodnego przejścia/przejazdu, z pierwszeństwem przed pozostałymi uczestnikami ruchu drogowego. Wydaje się, że ze względu na stosowanie odmiennych sposobów i zasad zabezpieczenia przez policjantów zgromadzeń polegających na przejeździe rowerowym, co dodatkowo wywołuje u organizatorów i uczestników poczucie nierównego traktowania przez organy państwa, konieczne jest ujednolicenie zasad zabezpieczenia przez policjantów takich zgromadzeń. Powszechną praktyką w trakcie odbywania się zgromadzeń jest zajmowanie przez uczestników całego pasa jezdni i nieprzestrzeganie zasad ruchu drogowego. Pozwala to nie tylko na zapewnienie odpowiedniego komfortu uczestnikom, ale przede wszystkim zwiększa bezpieczeństwo zgromadzenia i pozostałych osób biorących udział w ruchu drogowym. Wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich jest zagwarantowana w Konstytucji RP. Zadaniem państwa jest właściwe zabezpieczenie możliwości organizowania i uczestniczenia w pokojowych zgromadzeniach. Tym samym, organy państwa mają obowiązek podjąć wszelkie działania zmierzające do pełnego urzeczywistnienia wolności zgromadzeń, ułatwiając obywatelom korzystanie z niej. Obowiązkiem władz publicznych jest nie tylko usunięcie przeszkód w zakresie korzystania z tak określonej sfery wolności i zaniechanie nieuzasadnionej ingerencji w tę sferę, ale również podjęcie pewnych kroków pozytywnych mających na celu urzeczywistnienie tego prawa. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o rozważenie wprowadzenia jednolitych zasad zabezpieczenia przez policjantów zgromadzeń publicznych.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Komendant Główny Policji (18.04.2014 r.) wyjaśnił, że ustawa Prawo o zgromadzeniach daje każdemu możliwość korzystania z wolności pokojowego gromadzenia się. Natomiast zasady poruszania się po drogach wszystkich użytkowników reguluje ustawa Prawo o ruchu drogowym. W przypadku organizowania zgromadzeń publicznych żaden przepis szczególny nie zwalnia osób biorących udział w takim przedsięwzięciu, pozostających jednocześnie uczestnikami ruchu drogowego, od stosowania się do nakazów i zakazów przewidzianych w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Kierując się odpowiedzialnością w zakresie utrzymania standardów demokratycznego państwa, a w szczególności w zakresie zapewnienia porządku publicznego w trakcie pokojowych zgromadzeń publicznych, Policja podejmuje działania mające na celu zagwarantowanie prawa jednostki bądź określonej grupy osób do swobodnego wyrażania i prezentowania swoich poglądów. Z uwagi na złożoność i rangę problematyki dotyczącej policyjnego zabezpieczenia nie tylko zgromadzeń publicznych, ale także innych imprez i uroczystości o charakterze masowym, w jednostkach organizacyjnych Policji organizowane są szkolenia programowe z przedmiotowego obszaru zagadnieniowego. Mając powyższe na uwadze wprowadzenie jednolitych zasad zabezpieczenia przez policjantów zgromadzeń publicznych, w świetle obowiązujących przepisów należy uznać za niecelowe, bowiem w niektórych przypadkach może niekorzystnie wpłynąć na poziom ich zabezpieczenia, zaś w innych może generować użycie nadmiernych sił.