Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, do wiadomości Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie braku możliwości wniesienia zażalenia na postanowienie sądu ochrony konkurencji i konsumentów w sprawie przeszukania pomieszczeń lub rzeczy.

Osoby dokonujące kontroli w ramach prowadzonego postępowania antymonopolowego mają uprawnienie polegające na możliwości przeszukania pomieszczeń lub rzeczy. Na postanowienie sądu ochrony konkurencji i konsumentów w sprawie wniosku o wydanie zgody na przeszukanie pomieszczeń lub rzeczy nie przysługuje zażalenie. W ocenie Rzecznika przyjęte rozwiązanie może budzić wątpliwości z punktu widzenia respektowania konstytucyjnej zasady dwuinstancyjności postępowania sądowego. Zasadne wydaje się wprowadzenie do ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów prawa do zaskarżenia przez przedsiębiorcę postanowienia w przedmiocie przeszukania wydanego przez sąd ochrony konkurencji i konsumentów. Obowiązująca regulacja w obecnym kształcie, którego przyczyną prawdopodobnie jest konieczność zapewnienia szybkości i skuteczności postępowania z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów, może w konsekwencji prowadzić do naruszenia zakazu stanowienia przepisów, które zamykają sądową drogę do dochodzenia naruszonych wolności i praw. Jednoinstancyjne postępowanie sądowe sprawia, że nadzór nad zastosowaniem tego środka wydaje się być niewystarczający. Normy proceduralne odnoszące się do ochrony konkurencji powinny być tak skonstruowane, aby chronić przedsiębiorców przed nieuzasadnionymi działaniami organu ochrony konkurencji, nawet podejmowanymi w imię ochrony dobrobytu konsumentów i wolnej konkurencji. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie potrzeby podjęcia prac nad odpowiednią zmianą przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (04.03.2014 r.) wyjaśniła, że w przygotowanym przez UOKiK projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, nad którym trwają prace w Sejmie RP, wprowadzono zmiany w przepisach dotyczących kontroli i przeszukań prowadzonych przez organ antymonopolowy. Istotną zmianą w tym zakresie jest rozdzielenie instytucji kontroli od przeszukania oraz przyznanie przeszukiwanym przedsiębiorcom uprawnienia do zaskarżania czynności przeszukania sprzecznych z przepisami ustawy do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w drodze zażalenia. W projekcie wprowadzono dla przedsiębiorców uprawnienie do składania w toku przeszukania zażaleń. Proponuje się, aby przeszukiwanemu oraz innym osobom, których prawa zostały naruszone w toku przeszukania, przysługiwało prawo do wniesienia zażalenia, w terminie 7 dni od dnia zarzucanego naruszenia, do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na czynności przeszukania wykraczające poza zakres przedmiotowy przeszukania lub inne czynności przeszukania podjęte z naruszeniem przepisów. W celu zapewnienia dwuinstancyjności postępowania od orzeczenia zapadłego w wyniku rozpoznania zażalenia będzie przysługiwał środek odwoławczy do II instancji. W ocenie Prezesa UOKiK gwarancje procesowe dla przeszukiwanych przedsiębiorców, przewidziane w omawianym projekcie, są wystarczające i nie jest zasadne przygotowywanie w tym zakresie kolejnej nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.