Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie mankamentów regulacji prawnych dotyczących wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu z dnia 2012-12-04.
Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie mankamentów regulacji prawnych dotyczących wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.
W przepisach art. 11 ust. 2-2(2) ustawy z dnia 15 grudnia 2001r. o spółdzielniach mieszkaniowych wprowadzono zasadę, że w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w ustawie, ogłasza przetarg na ustanowienie odrębnej własności lokalu. Spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową lokalu. Jeżeli nieruchomość nie ma uregulowanego stanu prawnego lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, spółdzielnia nie może ustanowić odrębnej własności lokalu, w związku z tym nie może wywiązać się z obowiązku ogłoszenia przetargu. Nie jest więc możliwe wypłacenie wartości rynkowej tego lokalu. W konsekwencji spółdzielnia nie będzie mogła zadysponować opróżnionym lokalem, a ciężar finansowy jego utrzymania obciąży wszystkich członków spółdzielni. Do Rzecznika wpływają ponadto skargi osób, które opróżniły lokal po wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, ale nie mogą uzyskać zwrotu jego wartości rynkowej, ze względu na brak chętnych na nabycie prawa własności lokalu. Niektóre spółdzielnie uważają, że nie są uprawnione do obniżenia ceny rynkowej ustalonej przez rzeczoznawcę. W przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu obciążonego spłatą kredytu zaciągniętego przez spółdzielnie na jego budowę, spółdzielnia może potrącić zadłużenie kredytowe z kwoty uzyskanej w wyniku przetargu. Jeżeli kwota uzyskana od nabywcy lokalu w wyniku przetargu jest niższa niż zadłużenie kredytowe, różnica między uzyskaną kwotą a niespłaconym kredytem stanowi stratę spółdzielni, której skutki poniosą wszyscy jej członkowie. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o rozważenie potrzeby dokonania zmian w obowiązujących regulacjach prawnych.
Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (28.12.2012 r.) podtrzymał stanowisko wyrażone w odpowiedzi z dnia 21 marca 2008 r. na wystąpienie RPO-579448-IV/08 o niekorzystnych dla spółdzielni mieszkaniowych skutkach stosowania w praktyce art. 11 ust. 2 - 22 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Dotyczy to braku możliwości stosowania regulacji zawartych w ww. przepisach w przypadku, w którym nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami albo spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała sama budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni. Na uwagę zasługują te propozycje zmiany obowiązujących przepisów, których celem jest m.in. zniesienie ich negatywnych skutków. Propozycje te są zawarte w poselskim projekcie ustawy o działalności spółdzielni mieszkaniowych (druk sejmowy nr 864). Projekt reguluje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu i prawo odrębnej własności lokalu. W projekcie tym przewiduje się m.in. wprowadzenie możliwości i ustalenie ustawowych warunków finansowych zawierania z członkiem spółdzielni umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, do którego wygasło prawo przysługujące innej osobie. Obecnie przedmiotem obrad Parlamentu jest siedem projektów ustaw regulujących działalność spółdzielni mieszkaniowych. Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej wyraził nadzieję, że przepisy regulujące działalność spółdzielni, uchwalone przez parlamentarzystów, w istotny sposób przyczynią się do poprawy funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowych i zaspokajania potrzeb mieszkaniowych ich członków.