Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie problemów właścicieli mieszkań z realizacją prawomocnego wyroku eksmisyjnego z dnia 2012-11-08.
Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie problemów właścicieli mieszkań z realizacją prawomocnego wyroku eksmisyjnego.
Do Biura Rzecznika wpływają skargi właścicieli mieszkań, którzy kilka lat oczekują na realizację prawomocnego wyroku eksmisyjnego, co w praktyce uzależnione jest od dostarczenia przez właściwą gminę lokalu socjalnego dla dłużnika. Gminy nie posiadają wystarczającej liczby lokali socjalnych. Właściciele mogą dochodzić roszczeń odszkodowawczych od gmin, jednak jest to droga długotrwała, wymagająca ponoszenia dodatkowych kosztów, a także cyklicznego wytaczania powództw. Zgodnie z art. 14 ust. 6 ustawy o ochronie praw lokatorów możliwość realizacji wyroku eksmisyjnego w trybie egzekucji sądowej zostaje wstrzymana do momentu złożenia dłużnikowi przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Ustawa nie przewiduje terminu końcowego wstrzymania postępowania egzekucyjnego. Obecny stan rzeczy można uznać za nadmierną ingerencję w prawo własności. Sytuacja, w której w rozsądnym do przewidzenia terminie nie jest możliwa realizacja prawomocnego wyroku sądowego może być postrzegana także jako naruszenie prawa do sądu. Wiele gmin nie podejmuje uchwał w sprawie zasad gospodarowania mieszkaniowym zasobem. Obowiązujące prawo nie przewiduje żadnych środków przymuszenia gminy do podjęcia takiej uchwały. Ponadto pomoc finansowa państwa na budownictwo socjalne jest niewystarczająca i nie zachęca do podejmowania się przez gminy nowych inwestycji. Z jednej strony państwo, przeciwdziałając bezdomności, nałożyło na właścicieli mieszkań obowiązek znoszenia przez nieokreślony czas istotnego ograniczenia prawa własności, z drugiej zaś - nie stworzyło skutecznych mechanizmów mobilizujących gminy do realizowania budownictwa socjalnego. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o rozważenie potrzeby nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów w celu usunięcia sygnalizowanego stanu naruszenia Konstytucji RP.
Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (04.12.2012 r.) poinformował, że tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej należy do zadań własnych gminy, która na zasadach i w wypadkach przewidzianych w ustawie o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, zapewnia lokale socjalne i lokale zamienne, a także zaspokaja potrzeby mieszkaniowe gospodarstw domowych o niskich dochodach. W sytuacji nieprzeznaczenia lub niewydzielenia wystarczającej ilości takich lokali, gmina ponosi z tego tytułu konsekwencje odszkodowawcze. Aktywność samorządów gminnych w zakresie prowadzenia polityki mieszkaniowej jest często niewystarczająca i niedostatecznie uwzględnia istniejące potrzeby społeczeństwa. W ostatnich latach widać jednak wiele pozytywnych zmian świadczących o tym, że gminy coraz częściej zdają sobie sprawę z wagi problemów mieszkaniowych i widzą w racjonalnie prowadzonej polityce mieszkaniowej nie tylko instrument polityki społecznej, ale również czynnik świadczący o atrakcyjności danej gminy dla inwestorów zewnętrznych. W Ministerstwie przygotowano projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw. W projekcie przewiduje się m.in. wprowadzenie najmu socjalnego lokali. Propozycja ma na celu rezygnację ze stosowania pojęcia "lokal socjalny", czyli lokal spełniający wymagania ściśle określone ustawą. Gmina będzie mogła każdy lokal wynająć w ramach najmu socjalnego, co powinno pozwolić na zmniejszenie skali problemów związanych z niedoborem lokali socjalnych. Projekt w dniu 5 października 2012 r. został skierowany do rozpatrzenia przez stały Komitet Rady Ministrów.