Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie doręczania przesyłek sądowych z dnia 2012-11-02.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie doręczania przesyłek sądowych.
Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich napływają skargi obywateli dotyczące doręczania przesyłek w trybie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 października 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym, przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe. W obecnym stanie prawnym, w przypadku zmiany miejsca zameldowania lub zamieszkania, obywatel nie dysponuje możliwością zabezpieczenia się przed doręczeniem przesyłki z sądu na nieaktualny adres, w sytuacji doręczeń dokonywanych przy tzw. pierwszym piśmie w sprawie, gdy nie wie jeszcze o wszczętym z jego udziałem postępowaniu sądowym. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 2 Prawa pocztowego, żądanie zmiany miejsca doręczenia przesyłki może zgłosić wyłącznie jej nadawca. W myśl art. 26 ust. 2 pkt lc Prawa pocztowego, przesyłki nadawane na zasadach ogólnych mogą być "przekierowane" przez operatora pocztowego na nowy adres. Możliwości takiej nie ma w przypadku przesyłek nadawanych na zasadach szczególnych (§ 24 pkt 6 Regulaminu świadczenia powszechnych usług pocztowych). Podjęcie próby doręczenia i awizowanie przesyłki pod nieaktualnym adresem skutkuje w praktyce jej nieodebraniem, a w konsekwencji zwrotem do nadawcy z adnotacją "nie podjęto w terminie", co wobec fikcji prawnej wynikającej z konstrukcji doręczenia zastępczego, uregulowanego w art. 139 § 1 k.p.c., rodzi dla obywatela określone, często negatywne, konsekwencje prawne. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o rozważenie zasadności podjęcia inicjatywy ustawodawczej w celu wprowadzenia regulacji zapewniającej skuteczniejszą ochronę praw obywateli w postępowaniu sądowym.
Minister Sprawiedliwości (04.12.2012 r.) częściowo zgodził się ze stanowiskiem przedstawionym w wystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich i zapowiedział rozważenie możliwości zmiany § 11 ust. 1 ww. rozporządzenia przewidującej obowiązek doręczającego dokonania adnotacji na formularzu potwierdzenia odbioru przesyłki, że adresat wyprowadził się i wskazania jego nowego adresu zamieszkania (gdy doręczyciel ustali, iż adresat nie zamieszkuje pod podanym przez sąd adresem, a jego nowy adres jest mu znany). Ponadto zostanie rozważona możliwość wprowadzenia regulacji przewidującej dosyłanie przesyłki sądowej na nowy adres znany doręczycielowi.
Minister Sprawiedliwości (08.07.2013 r.) poinformował w uzupełnieniu odpowiedzi z dnia 4 grudnia 2012 r., że w dniu 19 kwietnia 2013 r. wydał rozporządzenie zmieniające rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 października 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym. Zmiana rozporządzenia ma na celu wyrażenie expressis verbis obowiązku doręczającego umieszczania - w adnotacji dokonywanej na formularzu potwierdzenia odbioru przesyłki - informacji o nowym adresie adresata, jeżeli adresat wyprowadził się spod adresu wskazanego przez sąd na przesyłce, a adres ten jest doręczającemu znany. Dotyczy to sytuacji, w których adresat uzgodnił z operatorem pocztowym inne miejsce doręczania przesyłek, zgłaszając żądanie dosyłania (przekierowywania) przesyłek na nowy adres. Przeanalizowano również zasadność wprowadzenia w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego regulacji przewidującej możliwość doręczania stronie pisma sądowego na inny (nowy) adres, niż wskazany przez sąd wysyłający na przesyłce, jeśli strona (adresat) złożyła w placówce pocztowej operatora pisemne żądanie przesyłania przesyłek pocztowych pod adres wskazany w tym żądaniu. Takie rozwiązanie - w odniesieniu do przesyłek sądowych - należy uznać za niezasadne. Jedynie sąd wysyłający, jako nadawca przesyłki sądowej, powinien bowiem decydować o miejscu doręczenia przesyłki. Wprowadzenie tego rodzaju rozwiązania może wydłużyć postępowanie sądowe.