Wystąpienie do Ministra Finansów w sprawie ustalania wysokości opłaty manipulacyjnej oraz opłaty za czynności egzekucyjne w postępowaniu egzekucyjnym w administracji z dnia 2012-09-25.
Wystąpienie do Ministra Finansów w sprawie ustalania wysokości opłaty manipulacyjnej oraz opłaty za czynności egzekucyjne w postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Przedmiotem zainteresowania Rzecznika jest zagadnienie kosztów egzekucji prowadzonej w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w szczególności kwestia ustalania wysokości opłaty manipulacyjnej oraz opłaty za czynności egzekucyjne. W przypadku stosunkowej opłaty egzekucyjnej pobieranej za zajęcie nieruchomości ustawodawca zdecydował się określić górną kwotę tej opłaty, natomiast w pozostałych przypadkach nie istnieje górna granica pobierania opłaty egzekucyjnej (art. 64 § 1 pkt 1-5, 7, 11 i 12 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji). Zgodnie zaś z art. 64 § 6 ww. ustawy, organ egzekucyjny pobiera opłatę manipulacyjną z tytułu zwrotu wydatków za wszystkie czynności manipulacyjne związane ze stosowaniem środków egzekucyjnych, wynoszącą 1% kwoty egzekwowanych należności objętych każdym tytułem wykonawczym, nie mniej jednak niż 1 zł 40 gr. Brak górnej granicy wysokości opłat stosunkowych powoduje, że opłaty te w określonej sytuacji (wysoka kwota egzekwowanej należności) tracą swoją pierwotną, wyznaczoną przez ustawę funkcję i stają się kolejnym, tyle że ukrytym podatkiem. W ocenie Rzecznika zastosowana przez ustawodawcę w wymienionych przepisach konstrukcja opłat egzekucyjnych oraz opłaty manipulacyjnej pozostaje w kolizji z wynikającą z art. 2 Konstytucji RP zasadą zaufania jednostki do państwa i stanowionego przez nie prawa. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o rozważenie podjęcia działań w celu zmiany krytykowanego stanu prawnego.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów (22.10.2012 r.) wyjaśnił, że problemy związane z naliczaniem kosztów egzekucyjnych nie dotyczą tylko górnej granicy opłat za czynności egzekucyjne i opłaty manipulacyjnej. Wysokość tych kosztów powinna być ustalona na takim poziomie, aby stanowiła swoistego rodzaju dolegliwość motywującą do dobrowolnego wykonywania obowiązku, a jednocześnie zapewniała odpowiedni poziom finansowania organów egzekucyjnych wykonujących zadania związane z przymusowym dochodzeniem należności pieniężnych. Zmiana przepisów regulujących przedmiotową materię wymaga stworzenia nowego systemu naliczania i poboru kosztów egzekucyjnych, biorąc pod uwagę ewentualne skutki finansowe dla budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Obecnie obowiązujące regulacje ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu w administracji nie były zmieniane od 2001 roku. W związku z powyższym podjęto inicjatywę legislacyjną w celu gruntownej zmiany tych przepisów. Obecnie trwają prace nad przygotowaniem projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w ramach których planowana jest reforma zasad naliczania, wysokości oraz poboru kosztów egzekucyjnych.