Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Zgłoszenie udziału w postępowaniu w sprawie skargi konstytucyjnej R. P. (sygn. akt SK 36/12).

Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawia następujące stanowisko: art. 394 (1) § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego - w zakresie, w jakim uniemożliwia zaskarżenie postanowienia w przedmiocie oddalenia wniosku o wyłączenie sędziego złożonego w postępowaniu przed sądem drugiej instancji - jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.

W niniejszej sprawie pojawił się problem niezaskarżalności postanowienia sądu drugiej instancji, w sprawie niekasacyjnej, oddalającego wniosek o wyłączenie sędziego, co nie pozwoliło skarżącemu na pełne skorzystanie z prawa do sprawiedliwego rozstrzygnięcia sprawy przez bezstronny sąd. Skarżący kwestionuje przepis w brzmieniu już nieaktualnym, ale obowiązującym w dacie wydania postanowienia o oddaleniu wniosku o wyłączenie sędziego, tj. ustalonym ustawą z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks postepowania cywilnego. Na skutek m.in. wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 czerwca 2010 r., sygn. akt SK 38/09 ustawodawca przebudował system środków zaskarżenia, wprowadzając w nowym art. 394(2) k.p.c. tzw. zażalenie poziome, tj. do innego równorzędnego składu tego samego sądu.