Wystąpienie do Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie wskaźników zmian cen nieruchomości z dnia 2012-07-19.
Wystąpienie do Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie wskaźników zmian cen nieruchomości.
W sferze zainteresowania Rzecznika Praw Obywatelskich od kilku lat pozostaje problem stosowania w praktyce art. 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którym waloryzacji kwot należnych z tytułów określonych w ustawie dokonuje się przy zastosowaniu wskaźników zmian cen nieruchomości ogłaszanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, w drodze obwieszczeń, w Dzienniku Urzędowym RP "Monitor Polski". Wpływające do Biura Rzecznika skargi na brak opracowania powyższych wskaźników przez Główny Urząd Statystyczny i wynikającą stąd konieczność stosowania niekorzystnej, przejściowej regulacji z art. 227 u.g.n., oraz sygnalizowane przez Urząd trudności ze stworzeniem miarodajnych kryteriów metodologicznych dla takiego opracowania, skłoniły Rzecznika do skierowania do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o stwierdzenie niezgodności art. 5 u.g.n z wywodzonymi z art. 2 Konstytucji RP zasadą poprawnej legislacji oraz zasadą zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa. W wyroku z dnia 21 lipca 2011 r. (sygn. akt K 23/08) Trybunał Konstytucyjny uznał art. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami za zgodny z Konstytucją RP. Zdaniem Trybunału, problem polega na nierealizowaniu przez GUS jego ustawowych obowiązków, nie zaś na tym - jak twierdził Rzecznik - że norma nakładająca taki obowiązek jest niewykonalna. Jak wynika z uzasadnienia orzeczenia Trybunału, na początku 2012 roku Prezes GUS planował pierwszą publikację oficjalnego wskaźnika zmian cen mieszkań dla poszczególnych województw, a następnie opracowanie analogicznego wskaźnika dla zmian cen gruntów pod zabudowę mieszkaniową. Niestety dotychczas na stronie internetowej GUS nie pojawiło się obwieszczenie dotyczące wskaźnika zmian cen nieruchomości. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o zajęcie stanowiska w przedstawionej sprawie.
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego (20.08.2012 r.) poinformował, że GUS już w 1997 r. rozpoczął prace mające na celu ocenę możliwości pozyskiwania danych o obrocie nieruchomościami. W kolejnych latach kilkakrotnie podejmowane były próby opracowania wskaźników zmian cen dla wybranych kategorii nieruchomości, które jednak nie przyniosły spodziewanych rezultatów. Podstawowym powodem takiego stanu rzeczy był brak odpowiednich źródeł danych, które pozwoliłyby na uzyskanie wyników o akceptowalnej jakości. Biorąc pod uwagę dostępność danych źródłowych, GUS jest w stanie obliczać wskaźniki zmian cen dla wybranych kategorii nieruchomości począwszy od roku 2010. Termin publikacji wskaźników zmian cen dla lokali mieszkalnych za okres I kwartał 2010 - I kwartał 2012 został przesunięty, w uzgodnieniu z Ministrem Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, ze względu na podjęte przez Ministerstwo prace nad nowelizacją ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. W chwili publikacji straciłby ważność art. 227 ustawy, według którego do momentu takiej publikacji dokonuje się waloryzacji cen nieruchomości na podstawie wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych. Gdyby przepis ten przestał obowiązywać, kwoty odnoszące się do innych rodzajów nieruchomości niż lokale mieszkalne, nie mogłyby być w ogóle waloryzowane. Nowelizacja ustawy ma na celu uregulowanie tej sytuacji oraz doprecyzowanie warunków publikacji wskaźników zmian cen nieruchomości. W związku z obowiązkiem przekazania wskaźników zmian cen nieruchomości mieszkaniowych do Eurostatu planuje się, że wejście w życie nowelizacji nastąpi przed końcem października 2012 r., tak aby GUS wraz z transmisją wskaźników do Eurostatu miał możliwość jednoczesnego ogłoszenia wskaźników w kraju, w celu realizacji obowiązków wynikających z art. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami.