Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie praktyki zawierania umów kontraktacji z plantatorami buraków cukrowych z dnia 2012-06-29.
Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie praktyki zawierania umów kontraktacji z plantatorami buraków cukrowych.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich docierają skargi podnoszące problem praktyki zawierania umów kontraktacji z plantatorami buraków cukrowych. W umowach tych są postanowienia, w których plantator deklaruje, że jest Członkiem Związku Plantatorów Buraka Cukrowego i zobowiązuje się do przekazania na rzecz tego Związku opłaty plantatorskiej. Zdaniem skarżących, zamieszczenie w umowie tego typu klauzuli może być wyrazem nadużywania ze strony Krajowej Spółki Cukrowej pozycji dominującej. Ponadto przedkładany wzorzec umowny nie gwarantuje dobrowolności przystąpienia do organizacji społeczno - zawodowej, ale je niejako narzuca, co stoi w sprzeczności z konstytucyjną wolnością zrzeszania się. Plantatorzy nie mają właściwie wpływu na treść umowy, nie posiadają wyboru co do zgody na potrącenie z ich należności opłaty plantatorskiej. Poza tym nie mają wglądu w prace i dokumenty Związku, na podstawie których mogliby zweryfikować prawidłowość wpłat dokonywanych na rzecz Związku. W opinii skarżących godzi to w zasadę swobody umów. Zdaniem Rzecznika, pomiędzy Krajową Spółką Cukrową S.A. a plantatorem, w ramach podpisywanej umowy kontraktacji, nie zachodzi podstawa do potrącania opłaty plantatorskiej na rzecz wybranego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego. Deklaracja dotycząca wyrażenia zgody na członkostwo w Związku Plantatorów Buraka Cukrowego powinna być dobrowolna, co oznacza, że nie powinna ona znajdować się w przedstawianej rolnikom do podpisu umowie kontraktacji. Rzecznik zwrócił się w tej sprawie między innymi do Prezesa Agencji Rynku Rolnego, który jednak wskazał, że Agencja nie posiada kompetencji do kontroli treści umów kontraktacji na dostawę cukru zawieranych z plantatorami. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o poinformowanie o podjętych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi czynnościach w tej sprawie.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi (12.07.2012 r.) wyjaśnił, że w obowiązującym stanie prawnym Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie ma możliwości wpływania na treść umów zawieranych w obrocie cywilnoprawnym. W obecnych uwarunkowaniach to plantatorzy i organizacje ich reprezentujące mają ostateczny wpływ na istniejące relacje plantator - producent, w tym na zapisy umów kontraktacji. Treść umowy kontraktacyjnej musi być zgodna z obowiązującymi wspólnotowym i krajowymi przepisami oraz porozumieniem branżowym, jeśli takie zostało zawarte. Krajowa Spółka Cukrowa S.A. podpisała Porozumienie Branżowe w dniu 16 grudnia 2011 r. Potrącanie składek członkowskich przez KSC S.A. na rzecz zadeklarowanego przez plantatora Związku Plantatorów Buraka Cukrowego nie stanowi instytucji potrącenia określonego w art. 498 § 1 Kodeksu cywilnego, a jest jedynie upoważnieniem do przekazywania przez Krajową Spółkę Cukrową S.A. opłaty plantatorskiej na rzecz wybranego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego mającym swoje oparcie w treści art. 353 (1) Kodeksu cywilnego.