Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Zgłoszenie udziału w postępowaniu w sprawie skargi konstytucyjnej Spółki z o.o. (sygn. akt SK 14/12).

Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawił następujące stanowisko: § 6 ust. 5 w związku z § 5 pkt 1 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie podatku akcyzowego, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2003 r. do 1 stycznia 2004 r. są niezgodne z art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji RP przez to, że sprzedawca oleju opałowego pozbawiony jest prawa do zastosowania zwolnienia z podatku akcyzowego do sprzedanych olejów na cele opałowe, gdy odbierze od nabywcy oświadczenie o przeznaczeniu nabywanego oleju na te cele, spełniające wszystkie wymogi formalne, lecz zawierające dane niezgodne z rzeczywistością.

Ze względu na właściwości fizykochemiczne oleje opałowe mogą mieć podwójne zastosowanie: jako paliwo grzewcze i jako paliwo napędowe. Oznacza to, że mogą być opodatkowane różnymi stawkami akcyzy. Taka sytuacja sprzyja nadużyciom. Stawkom obniżonym towarzyszy więc mechanizm kontroli rzeczywistego przeznaczenia olejów i paliw nabywanych do celów opałowych. Nakładając na sprzedawców paliw opałowych obowiązek pobierania oświadczeń i nie zabezpieczając środków zapewniających sprzedawcom możliwość dokonania realnej kontroli rzetelności tych oświadczeń, a jednocześnie obciążając ich sankcjami podatkowymi, również w przypadku legitymowania się sfałszowanymi dokumentami, ustawodawca naruszył zasadę proporcjonalności wyrażoną w art. 31 ust. 3 Konstytucji. Ponadto skarżona regulacja narusza zasadę ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, a przez to zasadę ochrony prawa własności wynikającą z art. 64 ust. 1 Konstytucji RP. Celem wprowadzenia obowiązku uzyskiwania oświadczeń było umożliwienie kontroli państwa nad obrotem olejami opałowymi. Cel ten nie został jednak osiągnięty, bowiem system oświadczeń był - i jest - wadliwy.