Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie problemów występujących przy ustalaniu dochodu warunkującego prawo do świadczeń rodzinnych.

We wnioskach napływających do Rzecznika Praw Obywatelskich poruszane są problemy występujące przy ustalaniu dochodu warunkującego prawo do świadczeń rodzinnych na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Zgodnie z art. 3 pkt 2 tej ustawy, dochód rodziny oznacza przeciętny miesięczny dochód członków rodziny uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy. Dochód rodziny stanowiący podstawę ustalania uprawnień do świadczeń może zostać pomniejszony o dochód utracony lub zostać powiększony o dochód uzyskany. W skład dochodu wchodzą też należności alimentacyjne. Wyegzekwowanie z dużym opóźnieniem należnych alimentów stanowi przeszkodę w nabyciu prawa do zasiłku rodzinnego i dodatków do zasiłku. W orzecznictwie zajmowane jest także odmienne stanowisko, zgodnie z którym do dochodu rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy należy doliczyć tylko część kwoty zaległych alimentów wypłaconej wierzycielowi, odpowiadającą kwocie alimentów za każdy miesiąc roku kalendarzowego poprzedzającego okres zasiłkowy. Do przekroczenia kryterium dochodowego dochodzi również w przypadku wypłaty na skutek orzeczenia sądowego wyrównania renty rodzinnej, a także innych zaległych należności. Kolejnym problemem jest brak możliwości odliczenia od dochodu rodziny dochodów utraconych w sytuacji zawieszenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Zasady pomocy finansowej dla dzieci w rodzinach ubogich, w szczególności w rodzinach niepełnych, powinny być wyjątkowo jasne i przejrzyste. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o przedstawienie stanowiska w poruszonych kwestiach.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej (14.03.2011 r.) wyjaśnił, że wszelkie kwoty alimentów na rzecz dzieci, otrzymane w roku kalendarzowym poprzedzającym dany okres zasiłkowy - zarówno alimenty bieżące, jak i zaległe za poprzednie lata - powinny zostać uwzględnione przy obliczaniu dochodu rodziny, na podstawie którego ustalane jest prawo do zasiłku rodzinnego. Odnosząc się do kwestii pogorszenia się sytuacji dochodowej rodziny na skutek zawieszenia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej poinformowano w odpowiedzi, że przejściowy brak dochodów z tytułu prowadzonej działalności np. na skutek zawieszenia tej działalności, nie jest traktowany jako utrata dochodu dla potrzeb ustalania prawa do zasiłku rodzinnego. Obniżenie dochodów uzyskiwanych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej m.in. na skutek zawieszenia tej działalności znajdzie odzwierciedlenie w wysokości dochodów rodziny stanowiących podstawę do ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego na kolejny okres zasiłkowy.