Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Obrony Narodowej w sprawie wypłaty zadośćuczynienia dla rodzin osób zmarłych w wyniku wypadku bądź katastrofy.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich napływają skargi obywateli dotyczące przedstawionej przez Prokuratorię Skarbu Państwa propozycji wypłaty zadośćuczynienia członkom rodzin ofiar katastrofy smoleńskiej. Skarżący, powołując się na konstytucyjną zasadę równości obywateli, w tym równości wobec prawa, żądają podjęcia przez Rzecznika interwencji i wyjaśnienia, dlaczego członkowie rodzin ofiar innych wypadków czy katastrof, za które odpowiedzialność ponosi również Skarb Państwa, podobnych propozycji nie otrzymały. Z doniesień prasowych wynika, że decydującym argumentem o przyjęciu przez Prokuratorię Skarbu Państwa wspomnianego rozwiązania jest obowiązujący od dnia 3 sierpnia 2008 r. przepis art. 446 § 4 Kodeksu cywilnego. Nie do końca jednak jest jasne, czy wyklucza to zdaniem Ministerstwa Obrony Narodowej i Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa możliwość przyznania zadośćuczynienia rodzinom innych ofiar. Powołany przepis wyraźnie uregulował podstawę do zasądzenia dla najbliższych członków rodziny zmarłego odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Wprowadzenie tego przepisu nie może być jednak interpretowane w ten sposób, że w poprzednim stanie prawnym, tj. przed wejściem w życie art. 446 § 4 k.c., nie obowiązywały regulacje umożliwiające domaganie się przez pokrzywdzonych członków rodziny zmarłego zadośćuczynienia w przypadku wyrządzenia im krzywdy wskutek śmierci najbliższej osoby w wyniku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie wyjaśnień oraz informacji, czy w przypadkach, w których obowiązujący obecnie art. 446 § 4 k.c. nie może znaleźć zastosowania, zostaną przedstawione rodzinom osób, za śmierć których odpowiedzialność cywilną ponosi Skarb Państwa, propozycje wypłaty odpowiedniego zadośćuczynienia.