Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie praktyki przenoszenia nieletnich z placówek resocjalizacyjno - rewalidacyjnych do zakładów poprawczych resocjalizacyjnych zamkniętych.

W toku badania sprawy indywidualnej dotyczącej przeniesienia nieletniego z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim z zakładu poprawczego resocjalizacyjno - rewalidacyjnego do zakładu poprawczego resocjalizacyjnego zamkniętego, Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymał wyjaśnienia m.in. Ministerstwa Sprawiedliwości, iż w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2001 r. w sprawie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich brak jest przepisu zakazującego przenoszenia nieletnich pomiędzy wskazanymi rodzajami placówek. Zapewniono także, iż w przypadku skierowania do zakładu poprawczego konkretnego rodzaju nieletniego z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, metody wychowania i nauczania są indywidualnie dostosowane do jego potrzeb. Rzecznik nie zgadza się z powyższym stanowiskiem i podkreśla, iż skoro w § 6 rozporządzenia nie wymieniono - obok zakładów resocjalizacyjnych półotwartych i otwartych - zakładów poprawczych rodzaju resocjalizacyjno - rewalidacyjnego, to uznać należy, że wolą prawodawcy było niedopuszczenie do przenoszenia nieletnich pomiędzy tymi rodzajami zakładów poprawczych. Trudno też zgodzić się z twierdzeniem, iż zakłady poprawcze rodzaju resocjalizacyjnego są w tym samym stopniu przygotowane do pracy z młodzieżą upośledzoną umysłowo, co zakłady poprawcze resocjalizacyjno - rewalidacyjne. Indywidualne traktowanie najczęściej sprowadzać się będzie do stawiania zaniżonych wymagań w stosunku do nieletniego upośledzonego umysłowo, a nie do objęcia go oddziaływaniami, które w najlepszy możliwy sposób wpłyną na proces jego społecznej readaptacji i resocjalizacji. Rzecznik zwraca się z wnioskiem o spowodowanie zmiany opisanej praktyki.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (11.08.2010 r.) poinformował, że działania podjęte w sprawie przeniesienia nieletniego do innego zakładu poprawczego, opisanej w wystąpieniu Rzecznika, były uzasadnione trudną sytuacją wychowawczą w placówce, powodowaną przez nieletniego. Jednocześnie zapewnił, że przypadki przenoszenia nieletnich z zakładów resocjalizacyjno-rewalidacyjnych do zakładu zamkniętego nie stanowią utrwalonej praktyki Ministerstwa Sprawiedliwości. Najczęściej bowiem dochodzi do sytuacji, że różnorodne działania wychowawcze podjęte wobec nieletnich przejawiających tendencje ucieczkowe przynoszą skutek w postaci przyjęcia oferty resocjalizacyjnej danego zakładu. Natomiast przy przyjęciu interpretacji przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2001 r. w sprawie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich w ten sposób, że przeniesienia między zakładami poprawczymi, regulowane przepisem § 36 rozporządzenia, ograniczone są przeznaczeniem tych zakładów, można wysnuć wniosek, że mimo wystąpienia w konkretnym przypadku względów natury wychowawczej lub organizacyjnej, nie będzie możliwe przeniesienie z zakładu typu rewalidacyjnego (lub terapeutycznego) do zakładu zamkniętego, przynajmniej do czasu wyraźnej zmiany przepisu § 6 rozporządzenia.