Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie potrzeby uchylenia całkowitego zakazu prowadzenia rozmów telefonicznych przez osoby tymczasowo aresztowane.

Rzecznik już w marcu 2010 r. zwrócił się o podjęcie działań zmierzających do uchylenia całkowitego zakazu prowadzenia rozmów telefonicznych przez osoby tymczasowo aresztowane, nawiązując do wyników wizyty w Polsce Europejskiego Komitetu do Spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu, którego delegacja w grudniu 2009 r. zgłosiła zastrzeżenia do utrzymywania w Polsce takiego zakazu. Wskazał ponadto, że zawarty w art. 217c k.k.w. zakaz, tak rygorystycznie przestrzegany w praktyce, budzi wątpliwości w zakresie zgodności z konstytucyjną zasadą proporcjonalności (art. 31 ust.3) oraz prawem do komunikowania się (art. 49 Konstytucji RP). Wyniki wizytacji Krajowego Mechanizmu Prewencji, a także treść skarg osób tymczasowo aresztowanych i ich pełnomocników procesowych potwierdzają, że zakazem prowadzenia rozmów telefonicznych obejmuje się również kontakty, o których mowa w art. 215 § 1 k.k.w. Administracje aresztów śledczych uznają art. 217c k.k.w. jako lex specialis w stosunku do rozwiązań zawartych wcześniej w art. 8 § 3 oraz art. 215 § 1 k.k.w., a jednocześnie w zgodzie z art. 1 § 2 odrzucają możliwość stosowania przepisów Kodeksu postępowania karnego. Przepis art. 217c k.k.w., dodany w 2003 r., zaburzył ideę rozwiązań określonych w art. 8 § 3 i art. 215 § 1. Dlatego może cieszyć przyjęta przez resort sprawiedliwości interpretacja przepisów, iż zakaz korzystania przez tymczasowo aresztowanych z aparatów telefonicznych nie obejmuje porozumiewania się z obrońcą lub pełnomocnikiem będącym adwokatem albo radcą prawnym. Zasadnym wydaje się dążenie resortu do wprowadzenia w praktyce wykonywania tymczasowego aresztowania zmian w kierunku zgodnym z przyjętą interpretacją art. 217c k.k.w. Zastępca Rzecznika zwrócił się o zajęcie stanowiska w sprawie.