Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie leczenia substytucyjnego osób uzależnionych od heroiny.

W związku z publikacjami prasowymi dotyczącymi leczenia substytucyjnego osób uzależnionych od heroiny, Rzecznik podjął postępowanie wyjaśniające w tym zakresie. W ramach przedmiotowego postępowania Rzecznik zwrócił się do Dyrektora Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Z odpowiedzi tego organu, udzielonej pismem z 21 sierpnia 2009 r. wynika, że według badań leczenie substytucyjne m.in.: zmniejsza umieralność, drastycznie zmniejsza używanie nielegalnych substancji psychoaktywnych, wydłuża retencję w programie, poprawia stan psychiczny i somatyczny, umożliwia lepsze funkcjonowanie w rolach społecznych, poprawia jakość życia, zmniejsza ilość zachowań kryminalnych, aspołecznych i nieobyczajnych, zmniejsza ryzyko zakażeń przenoszonych drogą krwionośną, zmniejsza koszty leczenia intoksykacji, chorób przewlekłych, interwencji w oddziałach ratunkowych, zmniejsza koszty związane z przestępczością. Mimo wymienionych zalet, w opinii Dyrektora Instytutu Psychiatrii i Neurologii, dostęp do leczenia substytucyjnego w Polsce jest niedostateczny i, mimo długoletniego promowania tej formy terapii, zwiększenie jej dostępności do 20% (co przewiduje Narodowy Program Przeciwdziałania Narkomanii) jest nierealistyczne, m.in. ze względu na braki kadrowe, niedostateczne wykształcenie lekarzy, niechęć społeczności lokalnej, czy małą atrakcyjność finansową pracy z uzależnionymi. Rzecznik zwrócił się o przedstawienie stanowiska w przedmiotowej sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia (13.04.2010 r.) poinformował, że w procedowanej obecnie nowelizacji rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 października 2007 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania przy leczeniu substytucyjnym oraz szczegółowych warunków, które powinien spełniać zakład opieki zdrowotnej prowadzący leczenie substytucyjne, wprowadzono liczne ułatwienia w dostępie do tego typu leczenia. Należy również podkreślić stały wzrost liczby programów leczenia substytucyjnego w Polsce. Obecnie działają 23 programy udzielające świadczeń 1 650 pacjentom, którzy stanowią ok. 7-8% osób uzależnionych od opioidów. W przypadku pacjentów uzależnionych od opioidów z terenu Warszawy osiągnięto już wskaźnik zapewniający dostępność do leczenia substytucyjnego 20% uzależnionych od opioidów, wynikający z Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2006-2010. Istnieje potrzeba zwiększania liczby programów leczenia substytucyjnego, a zwłaszcza zapewnienia dostępności do nich w tych województwach, gdzie leczenie substytucyjne jest niedostępne np. w województwie pomorskim czy podkarpackim.