Wniosek do Sądu Najwyższego w sprawie znaczenia procesowego wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka stwierdzającego naruszenie w krajowym postępowaniu cywilnym prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez sąd z dnia 2010-02-01.
Wniosek do Sądu Najwyższego w sprawie znaczenia procesowego wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka stwierdzającego naruszenie w krajowym postępowaniu cywilnym prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez sąd.
Rzecznik wniósł rozstrzygnięcie następującego zagadnienia prawnego: Czy wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka stwierdzający naruszenie prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez sąd, gwarantowanego przez art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, stanowi podstawę do żądania wznowienia postępowania z powodu jego nieważności (art. 401 pkt 2 k. p. c.) czy też stanowi on stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (art. 4171 § 2 zd. 1 k. c.) uzasadniające żądanie naprawienia szkody ?
W orzecznictwie Sądu Najwyższego zostały dotychczas przedstawione różne poglądy dotyczące znaczenia wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach cywilnych. Zdaniem Rzecznika należy przychylić się do poglądu, według którego wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka stwierdzający naruszenie prawa do sprawiedliwego rozpoznania sprawy przez sąd nie może stanowić podstawy do wznowienia postępowania z powodu jego nieważności. Za takim stanowiskiem przemawia wzgląd na potrzebę ochrony praw osób trzecich, które nie były uczestnikami postępowania przed Europejskim Trybunałem, jak również wzgląd na potrzebę ochrony konstytucyjnej zasady równości wobec prawa. Pogląd ten nie oznacza natomiast zezwolenia na uchylenie się przez Państwo Polskie od przestrzegania ostatecznego wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Państwo ma bowiem obowiązek usunięcia konsekwencji naruszenia Konwencji. W ocenie Rzecznika należy uznać, że obowiązek ten realizuje się poprzez przyjęcie na gruncie prawa cywilnego, iż wyrok Europejskiego Trybunału stwierdzający naruszenie Konwencji jest równoznaczny ze stwierdzeniem materialnoprawnej przesłanki bezprawności uzasadniającej żądanie naprawienia szkody.