Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie obowiązku pracodawcy wyznaczenia pracowników do udzielenia pierwszej pomocy oraz do wykonywania czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników, zgodnie z przepisami o ochronie przeciwpożarowej.

Na podstawie sygnałów prasowych Rzecznik podjął problem skutków prawnych zmiany niektórych przepisów Kodeksu pracy, wprowadzonej ustawą z dnia 21.11.2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy. Z art. 2 ustawy wynika, że zmiany te wejdą w życie z dniem 18.01.2009 r. Art. 209 (1) § 1 pkt 2 Kodeksu pracy nakłada na pracodawcę obowiązek wyznaczenia pracowników do udzielenia pierwszej pomocy oraz do wykonywania czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników, zgodnie z przepisami o ochronie przeciwpożarowej. W ocenie Rzecznika przy wprowadzeniu nowelizacji nie zapewniono zachowania odpowiedniej vacatio legis. Realizacja obowiązku wyznaczenia przez pracodawcę osoby wykonującej czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników nakłada na pracodawców dodatkowe koszty wynikające z potrzeby zatrudnienia pracownika z ukończonym szkoleniem inspektora ochrony przeciwpożarowej lub skierowania wyznaczonego pracownika na takie szkolenie (koszt ponad 1200 zł na osobę). Brak realizacji tego obowiązku może narazić pracodawcę na karę grzywny od 1000 zł do 30.000 zł. Zmiany w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy były niezbędne ze względu na przedstawienie Polsce przez Komisję Europejską zarzutów formalnych w związku z niewłaściwym lub niepełnym wdrożeniem postanowień dyrektywy Rady 88/391/EWG z dnia 12.06.1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy. Dyrektywa stwarza jednak możliwość wprowadzenia regulacji bardziej elastycznej, różnicującej obowiązek pracodawcy w zależności od liczby zatrudnionych pracowników. Rzecznik zwrócił się o przedstawienie stanowiska.