Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Zgłoszenie udziału Rzecznika Praw Obywatelskich w postępowaniu w sprawie skargi konstytucyjnej Małgorzaty W.-K., dotyczącej prawa odkupu nieruchomości rolnych przez Agencję Nieruchomości Rolnych (sygn. akt SK 27/08).

Rzecznik przedstawił następujące stanowisko: art. 29 ust. 5 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa jest niezgodny z art. 2, art. 21 ust. 1, art. 64 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.

Zaskarżony przepis ma następujące brzmienie: "Agencji przysługuje prawo odkupu nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa w okresie 5 lat, licząc od dnia jej nabycia od Agencji, z wyjątkiem nieruchomości położonych w granicach specjalnych stref ekonomicznych; prawo odkupu powinno być ujawnione w księdze wieczystej prowadzonej dla danej nieruchomości." Na tle zakwestionowanego w niniejszej skardze przepisu między Agencją a nabywcami nieruchomości rolnych dochodzi coraz częściej do sporów. W ocenie Rzecznika prawo odkupu narusza wynikającą z art. 2 Konstytucji zasadę przyzwoitej legislacji oraz zasadę zaufania do państwa i stanowionego przezeń prawa, a także w sposób zupełnie nieproporcjonalny ingeruje w zasadę ochrony własności Konstytucyjne przesłanki ograniczenia prawa własności nie zostały tu zachowane, gdyż cel i powody tak dotkliwej ingerencji w prawo własności ustawodawca pozostawił w wyłącznej gestii Agencji, nie określając tego w ogóle w ustawie, jak wymaga powołany wyżej ciąg norm konstytucyjnych. Brak przesłanek ingerencji w prawo własności uniemożliwia kontrolę w zakresie zgodności takiego ograniczenia prawa podmiotowego z konstytucyjną zasadą proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji).