Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Pełnomocnika ds. Dialogu Międzynarodowego w sprawie stanowiska polskiego rządu odnośnie do utworzenia w Berlinie placówki "Widoczny znak", upamiętniającej przymusowe wysiedlenia Niemców po II wojnie światowej.

W związku z artykułem pt. "Widoczny znak". Rząd polski nie zgłasza sprzeciwu... autorstwa Marka A. Cichockiego, opublikowanym w "Rzeczpospolitej" z dnia 19.03.2008 r., Rzecznik zwrócił się o udzielenie informacji na temat porozumienia zawartego pomiędzy rządem polskim a rządem niemieckim w sprawie założeń państwowej placówki upamiętniającej przymusowe wysiedlenia Niemców po II wojnie światowej, która ma powstać w Berlinie.

Z tekstu niniejszej publikacji wynika, iż dokument dotyczący założeń wystawy "Widoczny znak" był przedmiotem konsultacji prowadzonych na szczeblu rządowym między Rzeczpospolitą a Republiką Federalną Niemiec. Autor artykułu sugeruje jednocześnie, iż efektem tych rozmów było porozumienie, a polska strona - zgodnie z informacją prasową Ministra Stanu RFN ds. Kultury i Mediów - nie zgłasza już żadnego sprzeciwu wobec projektu. Sugeruje także, że treść porozumienia celowo nie została udostępniona opinii publicznej. Rzecznik zwrócił się o przedstawienie stanowiska polskiego rządu odnośnie do utworzenia w Berlinie placówki "Widoczny znak".

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu - Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. Dialogu Międzynarodowego (5.05.2008 r.) poinformował, iż dnia 5.02.2008 r. odbyły się w Warszawie polsko-niemieckie rozmowy nt. problematyki historycznej w stosunkach pomiędzy oboma krajami i przekazał notatkę dokumentującą przebieg rozmów oraz komunikat prasowy, udostępniony opinii publicznej w jednobrzmiących wersjach polskiej i niemieckiej natychmiast po zakończeniu konsultacji. Z przekazanych materiałów wynika, iż delegacji polskiej przewodniczył Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Prof. Władysław Bartoszewski, zaś delegacji niemieckiej, federalny minister kultury, Bernd Neumann.
Strona niemiecka poinformowała, iż przewidziane jest utworzenie "Centrum Dokumentacyjnego", które zajmie się problematyką wysiedleń - nie tylko ludności niemieckiej - jako bezpośredniego rezultatu dyktatury narodowo-socjalistycznej i II wojny światowej. Intencją strony niemieckiej jest uwzględnienie także deportacji ludności polskiej. Przesłaniem "Widocznego Znaku" będzie ukazanie problematyki wypędzeń jako rezultatu wojny. Szczególny nacisk położony został na odróżnienie "Widocznego Znaku" od "Centrum Przeciw Wysiedleniom"; "Widoczny Znak" jest projektem rządowym. Podmiotem prawnym i patronem jest Muzeum Historii Niemiec. Strona polska nie przewiduje formalnego uczestnictwa w tym przedsięwzięciu, co nie wyklucza udziału w nim historyków z Polski.