Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie niekonstytucyjnego ograniczenia odpowiedzialności kontraktowej przewoźnika (sygn. akt K 37/07).

Rzecznik wniósł o stwierdzenie niezgodności art. 62 ust. 2 ustawy - Prawo przewozowe z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 76 Konstytucji RP.

Do Rzecznika nadchodzą skargi od osób, którym na skutek opóźnień w kursowaniu pociągów została wyrządzona szkoda. Osoby te wskazują na bariery, jakie napotykają usiłując dochodzić należnego im odszkodowania. W rezultacie poniesiony przez nie uszczerbek majątkowy wynikający z nienależnego wykonania zobowiązania przez przewoźnika z reguły nie jest im rekompensowany. Dokonana przez Rzecznika analiza obowiązujących przepisów potwierdza, iż w zakresie odpowiedzialności kontraktowej pozycja przewoźników została ukształtowana przez ustawodawcę w sposób uprzywilejowany. W myśl art. 62 ust. 2 Prawa przewozowego przewoźnik odpowiada za szkodę, jaką poniósł podróżny wskutek opóźnionego przyjazdu lub odwołania regularnie kursującego środka transportowego, jeżeli szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika. Rozwiązanie zawarte w zaskarżonym przepisie przewiduje dwa istotne odstępstwa od ogólnych zasad odpowiedzialności kontraktowej: ogranicza odpowiedzialność dłużnika tylko do granic rażącego niedbalstwa, a po drugie przerzuca na wierzyciela ciężar dowodu, iż wyrządzona mu szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa. Zdaniem Rzecznika w omawianym przypadku nie zachodziła konieczność ograniczenia, w stosunku do standardów obrotu powszechnego, ochrony praw majątkowych konsumentów.