Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie w tej sprawie Rzecznik skierował również do Dyrektora Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji "POLTRANSPLANT".

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie przeszczepu organów.

Telewizja holenderska wyemitowała program "Wielki dawca", którego istotą była rywalizacja osób oczekujących na przeszczep (role te powierzono aktorom) o względy potencjalnego dawcy organu. Bez wątpienia, program ten jest bardzo kontrowersyjny z etycznego punktu widzenia, wywołał też ożywione dyskusje. Jednakże po jego emisji nastąpił radykalny wzrost liczby zgłoszeń - deklaracji potencjalnych dawców oferujących oddanie swych organów do przeszczepów. Mając na względzie te bardzo pozytywne następstwa programu Rzecznik zastanawia się, czy emisja tego programu w polskiej wersji, nie wywołałaby podobnych reakcji, z pożytkiem dla chorych oczekujących na przeszczep organu dla ratowania życia. Rzecznik zwrócił się o przedstawienie stanowiska w tej sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia (28.12.2007 r.) z uznaniem wyraził się o inicjatywie Rzecznika i poinformował o działaniach edukacyjnych Ministerstwa Zdrowia, m.in. przygotowany został, w porozumieniu z kierownictwem telewizji TVN, cykl programów edukacyjnych o tematyce związanej z przeszczepianiem komórek, tkanek i narządów, opracowany przez Polską Unię Medycyny Transplantacyjnej przy współudziale Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek oraz Ministerstwa Zdrowia.
Do końca 2006 r. w 24 ośrodkach transplantacyjnych w Polsce wykonano ponad 10 000 przeszczepień nerki, ponad 1200 przeszczepień serca, 130 zabiegów przeszczepienia nerki i trzustki oraz ponad 900 zabiegów przeszczepienia wątroby. Medycyna transplantacyjna, a zwłaszcza przeszczepianie narządów pobranych od zmarłych, może odbywać się jedynie przy pełnej akceptacji społecznej.
Przepisy prawne obowiązujące od 10 lat uregulowały problemy związane ze stosowaniem tej metody leczenia. W ostatnich dwóch latach zaobserwowano znaczną poprawę akceptacji pobierania narządów od osób zmarłych. Jednakże w 2007 r. nastąpiło załamanie się tej tendencji i od wielu miesięcy liczba pobieranych narządów, a tym samym i wykonywanych przeszczepów spadła o około 30%. Obecnie nastąpiła stabilizacja liczby pobrań narządów, ale w dalszym ciągu jest ona znacznie mniejsza niż w latach poprzednich. Niezrozumiałe dla społeczeństwa aspekty medycyny transplantacyjnej obejmują rozpoznawanie zgonu człowieka w oparciu o kryteria śmierci mózgu, kwestię zgody na pobranie narządów, obawę przed komercjalizacją związaną z pobieraniem i przeszczepianiem narządów.