Wystąpienie do Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego w sprawie stosowania środków przymusu bezpośredniego bez względu na sytuację i zachowanie osób zatrzymanych z dnia 2007-02-21.
Wystąpienie do Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego w sprawie stosowania środków przymusu bezpośredniego bez względu na sytuację i zachowanie osób zatrzymanych.
Rzecznik zwrócił się o poinformowanie, czy w trakcie zatrzymania lub konwojowania ordynatora kliniki kardiochirurgii szpitala MSWiA w Warszawie był stosowany wobec niego środek przymusu w postaci kajdanek, a jeśli tak, to jakie przesłanki uzasadniały zastosowanie tego środka.
Jak wynika z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, funkcjonariusze tego Biura mogą - w przypadku niepodporządkowania się wydanym na podstawie ustawy poleceniom - stosować środki przymusu bezpośredniego służące do obezwładnienia lub konwojowania osób oraz do zatrzymywania pojazdów, odpowiadające potrzebom wynikającym z zaistniałej sytuacji i niezbędne do osiągnięcia podporządkowania się wydanym poleceniom.
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 17.11.2006 r. w sprawie środków przymusu bezpośredniego stosowanych przez funkcjonariuszy CBA, wydanym na podstawie cytowanego przepisu ustawy, kajdanki stosuje się w celu udaremnienia ucieczki albo zapobieżenia czynnej napaści lub czynnemu oporowi, na polecenie sądu lub prokuratora albo wobec osób podejrzanych lub oskarżonych o popełnienie przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu albo skazanych za takie przestępstwo.
Wystąpienie do Komendanta Głównego Policji w sprawie stosowania środków przymusu bezpośredniego bez względu na sytuację i zachowanie osób zatrzymanych.
Zastrzeżenia Rzecznika wywołuje sposób przeprowadzania przez Policję i inne służby zatrzymań osób podejrzewanych, powodujący zbędne dolegliwości dla tych osób.
W szczególności dokonywanie czynności zatrzymania przed kamerami stacji telewizyjnych niejednokrotnie nie znajduje uzasadnienia w celu prowadzonych działań.
Wątpliwości budzi także stosowanie wobec osób zatrzymywanych lub tymczasowo aresztowanych środków przymusu bezpośredniego w postaci kajdan lub prowadnic. Przepis art. 16 ustawy o Policji wskazuje jako podstawę do stosowania przez funkcjonariuszy środków przymusu bezpośredniego niepodporządkowanie się wydanym na podstawie prawa poleceniom organów Policji lub jej funkcjonariuszy. Zasada ta nie wyczerpuje wszystkich przypadków, gdy konieczne jest zastosowanie środków przymusu. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 17.09.1990 r. w sprawie określenia przypadków oraz warunków i sposobów użycia przez policjantów środków przymusu bezpośredniego, środek przymusu bezpośredniego w postaci kajdanek lub prowadnic stosowany jest prewencyjnie w celu udaremnienia ucieczki albo zapobieżenia czynnej napaści lub czynnemu oporowi. Wydaje się, iż użycia tych środków, skądinąd w niektórych przypadkach niezbędnego, nie da się uzasadnić niepodporządkowaniem się poleceniom. Rozważania wymaga, czy opisane sformułowania zawarte w tym rozporządzeniu nie wychodzą poza zakres upoważnienia ustawowego z art. 16 ust. 4 ustawy o Policji.