Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zmiany zasad przeprowadzania i oceny egzaminów maturalnych.

Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, a także Społeczny Rzecznik Praw Ucznia apelują o wycofanie się z przedłożonej zapowiedzi modyfikacji obowiązujących zasad oceny egzaminu dojrzałości.

W myśl obowiązujących przepisów egzamin maturalny jest uznawany za niezdany w przypadku, gdy zdający uzyskał z któregokolwiek przedmiotu obowiązkowego mniej niż 30% punktów możliwych do uzyskania.

Przepisy te nie pozwalają na zmianę warunków egzaminu w ciągu roku szkolnego, w którym uczeń przystępuje do matury. Propozycja wprowadzenia doraźnych zmian w obowiązujących przepisach jest niezgodna z zasadą nieretroaktywności prawa; naruszenie tej zasady może uzasadniać wystąpienie z wnioskiem zaskarżającym do Trybunału Konstytucyjnego. Stanowisko wyrażone przez Ministra Edukacji Narodowej, nawet jeżeli wynika z dobrych intencji, podważa zaufanie do standardów państwa prawnego i elementarnych zasad sprawiedliwości, co w nauczaniu i wychowaniu młodego pokolenia ma szczególne znaczenie. Proponowana zmiana zasady otrzymania świadectwa maturalnego obniża jego rangę i podważa wiarygodność wyników, co może spowodować poważne perturbacje w naborze kandydatów na wyższe uczelnie bez egzaminów wstępnych.

Autorzy wystąpienia zwrócili się ponadto o zajęcie stanowiska wobec kwestii dotyczących efektywności wykorzystania czasu nauki w trakcie roku szkolnego, w związku z sygnałami o niewłaściwej organizacji i nieodpowiednim wykorzystaniu zajęć lekcyjnych.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej (08.08.2006 r.) poinformował, że w związku z wprowadzeniem obowiązkowego dla wszystkich zdających egzaminu maturalnego z matematyki, w aspekcie często formułowanych uwag, że osoby wyjątkowo uzdolnione humanistycznie bądź artystycznie mogą mieć problemy z uzyskaniem świadectwa dojrzałości z powodu nieotrzymania wymaganych 30% punktów z egzaminu z tego przedmiotu, zdecydowano o innym określeniu "zdania egzaminu maturalnego", a tym samym spełnienia warunków do świadectwa dojrzałości.
W projekcie nowelizacji rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych zamieszczono przepis określający, że osoby, które przystąpiły do egzaminu maturalnego od roku 2005 i nie zdały tego egzaminu tylko z jednego przedmiotu obowiązkowego w części ustnej albo w części pisemnej, ale ze wszystkich egzaminów obowiązkowych zdawanych pisemnie na poziomie podstawowym, a ustnie na wybranym poziomie, uzyskały średnio co najmniej 30% punktów możliwych do uzyskania, zdały egzamin maturalny.
Odnosząc się do czasu trwania zajęć dydaktyczno-wychowawczych w kolejnych latach szkolnych stwierdzono w odpowiedzi, że liczba dni nauki w roku szkolnym nie jest mniejsza od określonej w § 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie organizacji roku szkolnego, tj. minimum 178 dni nauki. W roku szkolnym 2006/2007, w którym zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczną się 4.09.2006 r., liczba dni nauki wyniesie w szkołach podstawowych 183, w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych -182. Nie ma więc obawy o pełną i właściwą realizację przyjętych w szkołach programów nauczania.