Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie przypadków utraty prawa do zaliczki alimentacyjnej w sytuacji, gdy przewlekłość postępowania sądowego o rozwód lub separację nie została zawiniona przez stronę postępowania.

Przepis art. 29 ust. 1 ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnychoraz zaliczce alimentacyjnej stanowi, że osoba uprawniona do świadczenia alimentacyjnego na podstawie tytułu wykonawczego, którego egzekucja jest bezskuteczna, wychowywana przez osobę pozostającą w związku małżeńskim, nabywa prawo do zaliczki, przez okres jednego roku, jeżeli osoba pozostająca w związku małżeńskim złożyła do sądu pozew o rozwód albo separację i spełnione są pozostałe warunki określone w ustawie. Omawiany przepis miał na celu zapewnienie możliwości otrzymywania zaliczki alimentacyjnej w przypadku przewlekłości postępowania sądowego o rozwód albo separację. Ograniczenie czasowe wynikające z art. 29 zapobiega nieuzasadnionemu przedłużaniu przez strony postępowań sądowych w sprawach o rozwód i separację, jednak nie uwzględnia przedłużających się postępowań niezawinionych przez strony. Pozbawienie zaliczki alimentacyjnej, w sytuacji gdy przewlekłość postępowania sądowego w tych sprawach nie została zawiniona przez stronę, jest nieuprawnione.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Pracy i Polityki Społecznej (07.11.2006 r.) poinformował, że obowiązujące przepisy przewidują udzielenie zaliczki alimentacyjnej w okresie trwania postępowania o rozwód czy separację, aczkolwiek ograniczają ten okres tylko do roku, co w większości przypadków wydaje się wystarczającym terminem na przeprowadzenie postępowania sądowego w przedmiotowej kwestii. W przypadku przewlekłości postępowania na podstawie ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez uzasadnionej zwłoki, stronie przysługuje prawo wniesienia skargi o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Sąd uwzględniając skargę może przyznać od Skarbu Państwa odpowiednią sumę pieniężną. Strona, której skargę uwzględniono może w odrębnym postępowaniu dochodzić naprawienia szkody wynikłej ze stwierdzonej przewlekłości od Skarbu Państwa.
W sytuacji utraty prawa do zaliczki nadal mają zastosowanie przepisy rozdziału 2 ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych, według których komornik informuje organ właściwy dłużnika o bezskuteczności egzekucji oraz jej przyczynach, aby ten organ podjął wszelkie czynności zmierzające do usprawnienia egzekucji alimentów bezpośrednio od zobowiązanego.
Wobec wznowienia w Sejmie prac nad obywatelskim projektem ustawy o funduszu alimentacyjnym (druk nr 176) poruszona kwestia zostanie rozważona i przedłożona do dyskusji w czasie obrad Podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia tego projektu.