Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie bezpłatnego udzielania pomocy prawnej osobom ubogim.

W dniu 8.03.2005 r. Rzecznik wystosował w tej sprawie pismo do Ministra Gospodarki i Pracy, który stwierdził, iż opodatkowanie usług prawniczych świadczonych nieodpłatnie przez prawników może spowodować, iż albo zaprzestaną oni tej działalności albo nie będą deklarować podatku z tego tytułu. Zdaniem Ministra warto rozważyć wyłączenie tych usług z opodatkowania, tym bardziej, że przepisy Unii Europejskiej dopuszczają możliwość takiego wyłączenia. W dniu 22.08.2005 r. Rzecznik otrzymał w tej sprawie także stanowisko Prezesa Rady Ministrów. Stwierdził on, iż co do zasady opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatne świadczenie usług. Natomiast usługi świadczone nieodpłatnie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Za czynności zrównane z odpłatnym świadczeniem usług uważa się nieodpłatne usługi świadczone na cele osobiste podatnika, jego pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenia usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części. Prezes Rady Ministrów w podsumowaniu wyraził pogląd, iż usługi prawne świadczone nieodpłatnie nie są co do zasady objęte podatkiem VAT. Rzecznik Praw obywatelskich zwraca się o podjęcie działań mających na celu wcielenie tego poglądu w życie.

Inf. 10-12/2005

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów (28.10.2005 r.) poinformował, że w kwestii tej zajął już dwukrotnie stanowisko: w pismach z dnia 20.07.2004 r. oraz 11.04.2005 r. W swych odpowiedziach jednoznacznie wskazywał, że usługi bez pobrania należności co do zasady nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Czynności te podlegają opodatkowaniu jedynie w wyjątkowych sytuacjach, o których mowa m.in. w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług. Jednocześnie poinformował, że do Ministra Finansów nie docierają sygnały o niejednolitym stosowaniu prawa podatkowego w podatku od towarów i usług w zakresie nieodpłatnego świadczenia pomocy prawnej osobom ubogim i potrzebującym. W przypadku stwierdzenia występowania nieprawidłowości w powyższym zakresie zostaną niezwłocznie podjęte czynności w celu ich wyeliminowania.
Inf. 10-12/2005, str.