Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. w sprawie zasad naliczania zasiłku macierzyńskiego.

Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymał od dziennikarza stacji TVN materiały dotyczące zasad naliczania zasiłku macierzyńskiego. Stosowane przez organy rentowe zasady ustalania okresu, za jaki przysługuje zasiłek macierzyński, mogą być skutecznie podważone w postępowaniu sądowym. Wymiar urlopu macierzyńskiego został określony w art. 180 Kodeksu pracy stanowiącym, iż pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 16 tygodni przy pierwszym porodzie. Z uwagi na okoliczność, iż ani Kodeks pracy ani ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nie regulują samodzielnie kwestii sposobu ustalenia okresu rzeczywistego trwania urlopu macierzyńskiego na podstawie art. 300 Kodeksu pracy, powinien mieć w tym zakresie zastosowanie art. 112 Kodeksu cywilnego. Tak stwierdził w uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy w sprawie poruszonej w programie "Uwaga". W przypadku jeśli urlop macierzyński zaczyna się w piątek, to wówczas koniec urlopu przypada również w piątek. ZUS powinien w takiej sytuacji wypłacić zasiłek macierzyński za 113 dni, a nie jak to uczynił w omawianej sprawie, za 112 dni. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w przedmiocie zmiany zasad ustalania przez organy rentowe rzeczywistego okresu zasiłku macierzyńskiego.

Inf. 4-6/2005, str.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Polityki Społecznej (18.07.2005 r.) poinformowała, że w opinii Ministra Gospodarki i Pracy, zasadnym byłoby rozważenie propozycji określenia w przepisach Kodeksu pracy wymiaru urlopu macierzyńskiego w dniach. Jednak do czasu wejścia w życie takiej zmiany jest on zdania, które podziela również Minister Polityki Społecznej, że przy ustalaniu długości urlopu macierzyńskiego nie mają zastosowania przepisy art. 112 Kodeksu cywilnego dotyczące sposobu obliczania terminów. Przy obliczaniu czasu, na jaki należy udzielić pracownikowi urlopu macierzyńskiego, powinno stosować się ogólne zasady przyjęte w prawie pracy dotyczące obliczania okresów. Oznacza to, że okres urlopu macierzyńskiego upływa w dniu bezpośrednio poprzedzającym dzień, który nazwą lub datą odpowiada dniowi, w którym pracownik rozpoczął korzystanie z urlopu macierzyńskiego. W konsekwencji 16 tygodniowy urlop macierzyński powinien być udzielony na 112 dni, przy czym pierwszy dzień urlopu powinien przypadać na dzień porodu. Powyższy pogląd dotyczący sposobu obliczania okresów przy ustalaniu uprawnień pracowniczych znajduje uzasadnienie w orzecznictwie Sądu Najwyższego.
Inf. 7-9/2005, str.