Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1-2 W sprawie tzw. "dzikiej lustracji".

Opinia publiczna bulwersowana jest ostatnio ujawnianiem informacji pochodzących z zasobów archiwalnych IPN dotyczących różnych osób, w sposób dotykający ich dóbr osobistych. Rodzi to wątpliwości co do prawidłowości stosowanych procedur i prowadzi do wysuwania zarzutu "dzikiej lustracji". Rzecznik Praw Obywatelskich ma zasadnicze wątpliwości, czy art. 22 ustawy o IPN upoważnia Prezesa IPN do ujawniania z urzędu personaliów osób współpracujących z organami bezpieczeństwa, poza sytuacjami wymienionymi w art. 36 tej ustawy. Instytut Pamięci Narodowej, wbrew art. 43 zdanie 1 ustawy o IPN, nie stosuje w tych budzących wątpliwości postępowaniach Kodeksu postępowania administracyjnego, a w szczególności art. 10 § 1 Kpa, wedle którego organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Rzecznik nie podziela też poglądu, że art. 14 ust. 1 ustawy o sejmowej komisji śledczej zobowiązuje IPN do udostępnienia komisji dokumentów zawierających dane o pokrzywdzonych lub osobach trzecich, a więc także współpracownikach i funkcjonariuszach służb. Dochodzenie do prawdy o trudnych i bolesnych sprawach naszej przeszłości nie może odbywać się w sposób rodzący nowe rzesze pokrzywdzonych, tym razem pokrzywdzonych przez III RP.

Inf. 4-6/2005, str.

1-2 W sprawie tzw. "dzikiej lustracji".

Opinia publiczna bulwersowana jest ostatnio ujawnianiem informacji pochodzących z zasobów archiwalnych IPN dotyczących różnych osób, w sposób dotykający ich dóbr osobistych. Rodzi to wątpliwości co do prawidłowości stosowanych procedur i prowadzi do wysuwania zarzutu "dzikiej lustracji". Rzecznik Praw Obywatelskich ma zasadnicze wątpliwości, czy art. 22 ustawy o IPN upoważnia Prezesa IPN do ujawniania z urzędu personaliów osób współpracujących z organami bezpieczeństwa, poza sytuacjami wymienionymi w art. 36 tej ustawy. Instytut Pamięci Narodowej, wbrew art. 43 zdanie 1 ustawy o IPN, nie stosuje w tych budzących wątpliwości postępowaniach Kodeksu postępowania administracyjnego, a w szczególności art. 10 § 1 Kpa, wedle którego organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Rzecznik nie podziela też poglądu, że art. 14 ust. 1 ustawy o sejmowej komisji śledczej zobowiązuje IPN do udostępnienia komisji dokumentów zawierających dane o pokrzywdzonych lub osobach trzecich, a więc także współpracownikach i funkcjonariuszach służb. Dochodzenie do prawdy o trudnych i bolesnych sprawach naszej przeszłości nie może odbywać się w sposób rodzący nowe rzesze pokrzywdzonych, tym razem pokrzywdzonych przez III RP.

Inf. 4-6/2005, str.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Prezes Instytutu Pamięci Narodowej (3.10.2005 r.) odnosząc się do zarzutu wykorzystania bazy danych dla celów powszechnej lustracji bez gwarancji ochrony praw osób umieszczonych na tzw. liście Wildsteina poinformował, że skierował wniosek do prokuratury o wszczęcie postępowania w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa. W celu minimalizowania negatywnych skutków ujawnienia tej listy opracowano, przy udziale IPN, projekt nowelizacji ustawy o IPN, która weszła w życie 20.04.2005 r. Zgodnie z art. 29a ustawy, każda osoba, która wyraża chęć sprawdzenia, czy jej dane są tożsame z danymi znajdującymi się w katalogu funkcjonariuszy, współpracowników, kandydatów na współpracowników organów bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 5 ustawy oraz innych osób, udostępnionym w IPN od dnia 26.11.2004 r., może zwrócić się do Prezesa IPN z wnioskiem w tej sprawie. W kwestii udostępnienia komisji śledczej dokumentów z zasobów IPN poinformował, że Instytut jako organ władzy publicznej działał zgodnie z dyspozycją art. 14 ust. 1 ustawy o sejmowej komisji śledczej. Odnosząc się do sprawy ujawnienia informacji o działalności ojca Konrada Hejmo Prezes IPN stwierdził, że uznał za zasadne skorzystanie z kompetencji przyznanej w art. 22 ustawy o IPN jedynie przy udostępnianiu materiałów dotyczących współpracownika organów bezpieczeństwa państwa oznaczonego kryptonimami "Hejnał" i "Dominik" Sekretarzowi Konferencji Episkopatu Polski oraz przełożonemu Polskiej Prowincji Dominikanów. Zgodnie z art. 53 ustawy o IPN opublikowano "Raport: sprawa ojca Konrada Hejmo. Działania Służby Bezpieczeństwa przeciwko Kościołowi katolickiemu w latach 1975-1988", będący efektem pracy historyków prowadzonej w ramach programu badawczo-edukacyjnego Biura Edukacji Publicznej IPN.
Inf. 10-12/2005, str.