Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie kontroli przestrzegania praw obywatelskich żołnierzy pełniących służbę w Iraku.

Podczas rozmów z żołnierzami, którzy powrócili z misji w Iraku poruszono problem nierealizowania prawa do urlopów "rozłąkowych", nieprzestrzegania czasu służby, wypłacania nagród pieniężnych z naruszeniem przepisów (tylko dla żołnierzy nadterminowych), nierealizowania przepisów o dodatkach do uposażenia. Żołnierze zgłaszali zastrzeżenia co do zbyt długiego obiegu korespondencji, braku możliwości wysyłania i otrzymywania paczek, pobierania prowizji w wysokości 20 dolarów amerykańskich za każdą operację bankową. Uwagi zgłaszano również odnośnie warunków bytowych i osobistego bezpieczeństwa. Problemy te wymagają pilnego podjęcia przez Ministra Obrony Narodowej.

Inf. 4-6/2004, str. 26

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Minister Obrony Narodowej (26.05.2004 r.) poinformował, że w razie konieczności zapewnienia żołnierzowi bezpłatnego przejazdu z rejonu działania jednostki wojskowej do kraju i z powrotem w związku ze śmiercią członka najbliższej rodziny, przyznawany jest urlop okolicznościowy na zasadach ogólnych. Możliwość udzielenia urlopu okolicznościowego istnieje także w stosunku do żołnierzy niezawodowych. Prawo do udzielania urlopów pozostaje w kompetencji przełożonych, jednak jego realizacja warunkowana jest przede wszystkim ogólną sytuacją w miejscu wypełniania obowiązków kontyngentu. Wymiar czasu służby żołnierzy w PKW w Iraku nie zawsze odpowiada normom krajowym, jednak dowództwo dokłada starań, aby zaplanować go jak najbardziej racjonalnie. W czasie pełnienia służby poza granicami państwa żołnierze otrzymują uposażenie i inne należności pieniężne przysługujące im z tytułu pełnienia czynnej służby wojskowej w kraju, w tym nagrody roczne i inne nagrody otrzymywane na podstawie rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 20.07.2000 r., które odnosi się wyłącznie do żołnierzy zawodowych. Żołnierzom niezawodowym mogą być przyznane nagrody z tzw. walutowego funduszu nagród. Prawo do dodatków do uposażenia mają żołnierze, którzy spełniają ustalone prawem wymogi. Żołnierzom pełniącym służbę poza granicami państwa w składzie polskich kontyngentów wojskowych przysługuje ponadto dodatek zagraniczny, od dnia przekroczenia granicy państwowej do dnia przekroczenia jej w drodze powrotnej, i dodatek wojenny za czas faktycznego przebywania w strefie działań wojennych. Przesyłki doręczane są przynajmniej dwa razy w miesiącu. Czas obiegu korespondencji wynosi około 2-4 tygodnie. Wysyłanie paczek do Iraku jest niemożliwe ze względów finansowych; wymagałoby to czarterowania ponadplanowych samolotów. Przed świętami Bożego Narodzenia rodzinom żołnierzy I zmiany umożliwiono przesłanie paczek. Należności zagraniczne są wypłacane na pisemny wniosek żołnierza w złotych na wskazany