Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie braku poprawy stanu zatrudnienia więźniów.

W styczniu 2004 r. odpłatną pracę posiadało 9631 skazanych (15 % ogółu skazanych). W tym czasie w zakładach karnych przebywały 11 393 osoby zobowiązane do świadczeń alimentacyjnych, spośród których tylko 3282 (28,8 %) pracowały odpłatnie. Paradoksem polskiego wymiaru sprawiedliwości stała się sytuacja, kiedy osoby zobowiązane z mocy wyroku sądowego do świadczeń alimentacyjnych, na skutek braku pracy odpłatnej przez lata pobytu w zakładzie karnym nie spłacają zasądzonych od nich kwot. Są wśród nich skazani, którzy trafiają do więzienia z powodu uchylania się na wolności od realizacji zobowiązań alimentacyjnych. Tymczasem zamiast wprowadzania skutecznych instrumentów służących tworzeniu nowych miejsc pracy dla skazanych mamy do czynienia z ich likwidacją. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o podjęcie przez Rząd inicjatywy ustawodawczej w celu wyłączenia przywięziennych przedsiębiorstw i gospodarstw pomocniczych ze stosowania ustawy - Prawo o zamówieniach publicznych lub przyjęcia innych rozwiązań prawnych służących rozwojowi zatrudnienia więźniów.

Inf. 4-6/2004, str. 19

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Minister Sprawiedliwości (12.05.2004 r.) poinformował, że od początku lat 90-tych wśród osób przebywających w zakładach karnych utrzymuje się wysokie bezrobocie i problemu tego nie udało się skutecznie rozwiązać mimo wprowadzenia szeregu rozwiązań prawnych mających na celu wzrost zatrudnienia tych osób. W toku prac nad nową ustawą o zamówieniach publicznych rozważana była z inicjatywy Ministra Sprawiedliwości możliwość wyłączenia spod jej reżimu przywięziennych zakładów pracy. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zajął jednak stanowisko, że takie wyłączenie byłoby sprzeczne z dyrektywami Unii Europejskiej. W obecnej sytuacji społeczno-ekonomicznej kraju wprowadzanie regulacji prawnej wyłączającej określoną grupę podmiotów spod ogólnych wymogów warunkujących dostęp do rynku pracy mogłoby doprowadzić do naruszenia konstytucyjnej zasady równego traktowania podmiotów, bowiem stawiałoby przywięzienne przedsiębiorstwa i gospodarstwa pomocnicze w pozycji uprzywilejowanej, bez szerszego uzasadnienia społecznego. Ze względu na krótki okres obowiązywania nowej ustawy o zamówieniach publicznych, przedwczesna wydaje się ocena o negatywnym wpływie wprowadzonych przez nią zmian na funkcjonowanie przedsiębiorstw przywięziennych. Zasadne wydaje się przeanalizowanie innych możliwości poprawy sytuacji tych zakładów np. poprzez działania organizacyjne zmierzające do zwiększenia konkurencyjności ich ofert, osiągane poprzez zwiększenie stopnia specjalizacji świadczonych usług i obniżenia ich cen, tak aby mogły skutecznie konkurować z ofertami innych podmiotów ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego. Na szczególną uwagę zasługuje kwestia ewentualnych unormowań prawnych w przedmiocie zorganizowania obiegu zamkniętego wewnątrz więziennictwa dla towarów i usług oferowanych przez przywięzienne zakłady pracy.
Inf. 4-6/2004, str. 19