Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie zmian wprowadzonych w 2001 r. w zakresie ustalania opłat eksploatacyjnych za wydobyte kopaliny.

Opłaty eksploatacyjne za wydobyte kopaliny stanowią w 60 % dochód gminy, na terenie której jest prowadzona działalność objęta koncesją, a w 40 % dochód Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Opłaty te nie są powiązane z jakimkolwiek świadczeniem ze strony gminy czy Funduszu. Prowadzi to do wniosku, iż przybierają one postać daniny publicznej. Konstrukcja ustawowa opłaty eksploatacyjnej powinna więc spełniać określone wymogi konstytucyjne. W ocenie Rzecznika upoważnienie ustawowe z art. 84 ust. 4 Prawa geologicznego i górniczego nie zawiera wskazań dotyczących kryteriów, którymi powinna kierować się Rada Ministrów określając stawki opłat eksploatacyjnych. Rada Ministrów na podstawie tego przepisu może określać stawki opłat eksploatacyjnych, w granicach zakreślonych przez załącznik do ustawy.

Inf. 4-6/2004, str. 17

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska (13.05.2004 r.) poinformował, że obowiązek ponoszenia opłaty eksploatacyjnej będącej daniną publiczną został określony w ustawie Prawo geologiczne i górnicze, podobnie jak krąg podmiotów i przedmiot daniny. Stawki opłaty eksploatacyjnej są wprawdzie określone w rozporządzeniu, jednak tak skonstruowany przepis był dotychczas uznawany przez Trybunał Konstytucyjny za zgodny z Konstytucją RP. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie stawek opłat eksploatacyjnych spełnia wymagania określone w art. 92 Konstytucji RP. Również brzmienie art. 84 ust. 4 Prawa geologicznego i górniczego nie narusza zasad konstytucyjnych. W przypadku podtrzymania przez Rzecznika jego stanowiska, do ustawy Prawo geologiczne i górnicze zostaną wprowadzone jednostkowe stawki kwotowe dla poszczególnych rodzajów kopalin, podlegające waloryzacji w oparciu o obowiązujące obecnie zasady.
Inf. 4-6/2004, str. 17