Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie rozbieżności w praktyce organów skarbowych przy stosowaniu art. 21 ust. 4 ustawy o VAT.

Podczas posiedzenia Senatu RP w dniu 4.12.2003 r. jeden z senatorów złożył oświadczenie skierowane do Rzecznika Praw Obywatelskich. Z oświadczenia wynika, iż wielu przedsiębiorców będących podatnikami podatku od towarów i usług ma wątpliwości w związku ze stosowaniem przez organy skarbowe przepisu art. 21 ust. 4 ustawy o VAT w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 17.11.2000 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług i podatku akcyzowym, przy zwracaniu podatnikom nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w podatku od towarów i usług za grudzień 2000 r. Należałoby rozważyć, czy zwrot podatku VAT za grudzień 2000 r. dokonywany na podstawie deklaracji składanej w styczniu 2001 r. nie powinien być dokonywany na podstawie przepisów obowiązujących w grudniu 2000 r. Przyjęcie, że zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym za okresy poprzedzające wejście w życie nowelizacji ustawy o VAT powinien być dokonywany według zasad wprowadzonych przez tę nowelizację, jest interpretacją bardzo niekorzystną dla podatników. Naraża ich na wymierne straty związane z otrzymywaniem kwot nadwyżki w wysokości kilkukrotnie mniejszej niż mieli się prawo spodziewać przy zastosowaniu zasad zwrotu według których następował zwrot nadwyżki za okres od stycznia do listopada 2000 r. Praktyka organów skarbowych nie jest jednolita. Organy skarbowe w województwach kujawsko-pomorskim i podkarpackim dokonały zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w podatku od towarów i usług za grudzień 2000 r., podczas gdy organy skarbowe w województwie małopolskim odmówiły zwrotu. Rzecznik zwraca się z wnioskiem o dokonanie urzędowej interpretacji stosowania przedstawionej regulacji prawnej w celu zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego.

Inf. 1-3/2004, str. 63

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów (21.05.2004 r.) poinformowała, że do rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług dokonywanych po 1.01.2001 r., tj. po wejściu w życie nowego brzmienia art. 21 ust. 4 wprowadzonego ustawą z dnia 17.11.2000 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, nie można było stosować przepisów, które przestały funkcjonować z dniem 1.01.2001 r. Powyższa ustawa została opublikowana w dniu 30.11.2000 r., w związku z tym zapewniła podatnikom odpowiedni czas na zapoznanie się z nowymi regulacjami. Zmiana ta nie spowodowała utraty przez podatnika prawa do otrzymania zwrotu podatku, jedynie zmieniła tryb rozliczania tego zwrotu. Po 31.12.2000 r. podatnikowi, u którego nadwyżka podatku naliczonego nad należnym nie była uzasadniona specyfiką jego działalności lub sezonowości, zwrot bezpośredni został ograniczony do wysokości stanowiącej 22% sprzedaży opodatkowanej stawką obniżoną, powiększonej o podatek naliczony przy nabyciu środków trwałych. Kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym nieuzasadniona powyższymi okolicznościami podlegała zwrotowi w formie pośredniej, tj. poprzez pomniejszenie podatku należnego w następnych okresach rozliczeniowych. Zmiana brzmienia przepisu spowodowana była nadużyciami związanymi z wyłudzaniem bezpośrednich zwrotów podatku od towarów i usług, które szczególnie nasiliły się w 2000 r., co powodowało obniżenie dochodów budżetu państwa. Z dniem 1.05.2004 r. weszły w życie nowe przepisy w zakresie podatku od towarów i usług, tj. ustawa z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług. Nie wydaje się, aby obecnie było zasadne wydanie interpretacji urzędowej potwierdzającej tę zasadę.
Inf. 4-6/2004, str. 90