Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie sposobu ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przez organy rentowe.

Do Rzecznika wpływają skargi dotyczące stosowania przez organy rentowe art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, w stosunku do pracodawców, którzy nie zawarli układu zbiorowego pracy i nie są zobowiązani na mocy art. 772 § 1 Kodeksu pracy do ustalenia warunków wynagradzania w regulaminie wynagradzania. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 36 tej ustawy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem, stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 6 lub 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Art. 41 ust. 1 wspominanej ustawy stanowi, że przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, jeżeli postanowienia układów zbiorowych pracy lub przepisy o wynagradzaniu nie przewidują zmniejszania ich za okres pobierania zasiłku. Umożliwia to pracodawcy zawierającemu układ zbiorowy pracy lub tworzącemu regulamin wynagradzania większą swobodę przy ustalaniu zasad wypłaty poszczególnych składników wynagrodzenia. Z tego względu zasada wynikająca z art. 41 ust. 1 nie powinna znajdować zastosowania wobec pracodawców, którzy zatrudniają mniej niż 20 pracowników i nie są zobowiązani do tworzenia regulaminu wynagrodzeń. Organy rentowe stosują powyższą zasadę również do tej grupy pracowników i na podstawie analizy postanowień umowy o pracę określają, który składnik wynagrodzenia należy wliczyć do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, a który z tej podstawy wyłączyć. Takie działanie organów rentowych nie znajduje oparcia w przepisach powołanej ustawy, gdyż umowa o pracę nie została wymieniona przez ustawodawcę w art. 41 ust. 1. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o zajęcie stanowiska w sprawie zweryfikowania zasad działania organów rentowych w ty

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1/ Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (22.12.2003 r.) poinformował, że zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 26.07.2002 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw, regulamin wynagradzania wprowadzony przed dniem wejścia w życie tej ustawy u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników, obowiązuje do czasu wprowadzenia postanowień tego regulaminu dotyczących warunków umowy o pracę, w zakresie wynikającym z art. 29 Kodeksu pracy, do umów o pracę. Oznacza to, że dla pracowników zatrudnionych u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników umowa o pracę przejęła funkcję regulaminu wynagradzania jako podstawy roszczeń pracowniczych w zakresie wynagrodzenia za pracę. Praktyka organów rentowych opisana w wystąpieniu Rzecznika, jest więc prawidłowa.
Inf. 4/2003, str.45.