do Przewodniczącego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących rynku pracy oraz cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2025-02-20.
do Przewodniczącego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących rynku pracy oraz cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Do Biura RPO wpływają pisma od cudzoziemców uczących się w szkołach policealnych, którzy wskazują na negatywne skutki rozwiązań zawartych w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawcy zgłaszają zastrzeżenia do treści przepisów przejściowych dotyczących możliwości posłużenia się świadectwem ukończenia szkoły policealnej, o której mowa w ustawie – Prawo oświatowe, jako dokumentem potwierdzającym znajomość języka polskiego w ramach postępowania o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE oraz postępowania w sprawie uznania cudzoziemca za obywatela polskiego. Zgodnie z projektem, do postępowania w sprawie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, wszczętego i niezakończonego decyzją ostateczną do dnia 30 czerwca 2025 r., stosuje się przepisy ustawy o cudzoziemcach w brzmieniu dotychczasowym. Z kolei w projekcie przewidziano możliwość posłużenia się świadectwem ukończenia szkoły policealnej lub szkoły z wykładowym językiem polskim za granicą odpowiadającej szkole policealnej do dnia 30 czerwca 2025 r., jako dokumentem potwierdzającym znajomość języka polskiego na potrzeby postępowania w sprawie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, wszczętego w okresie od dnia 1 lipca 2025 r. do dnia 30 czerwca 2026 r. W art. 15 ust. 1 projektu przewidziano, że do postępowania w sprawie uznania cudzoziemca za obywatela polskiego, wszczętego i niezakończonego decyzją ostateczną do dnia 30 czerwca 2025 r., stosuje się przepisy ustawy o obywatelstwie polskim w brzmieniu dotychczasowym. Z kolei w art. 15 ust. 2 projektu, przewidziano możliwość posłużenia się świadectwem ukończenia szkoły policealnej do dnia 30 czerwca 2025 r., jako dokumentem potwierdzającym znajomość języka polskiego na potrzeby postępowania w sprawie uznania cudzoziemca za obywatela polskiego, wszczętego w okresie od dnia 1 lipca 2025 r. do dnia 30 czerwca 2026 r. W kontekście powyższego należy zauważyć, że z powodu różnej długości nauki w szkołach policealnych, niektórzy cudzoziemcy nie będą mogli użyć świadectwa ukończenia takiej szkoły jako dowodu znajomości języka polskiego przy ubieganiu się o pobyt rezydenta długoterminowego UE lub o uznanie za obywatela polskiego, choć było to możliwe zgodnie z przepisami obowiązującymi w momencie rozpoczęcia nauki. Rozwiązania przewidziane w projekcie niekorzystnie wpłyną zatem na sytuację cudzoziemców, którzy niekiedy zainwestowali duże środki finansowe w naukę licząc na to, że świadectwo ukończenia szkoły policealnej będzie też mogło potwierdzić ich znajomość języka polskiego. Omawiane przepisy przejściowe nie dają cudzoziemcom możliwości użycia świadectwa ukończenia szkoły policealnej po dniu 30 czerwca 2025 r. w celu potwierdzenia znajomości języka polskiego, choć było to możliwe w momencie rozpoczęcia kształcenia. Powyższe budzi wątpliwości z punktu widzenia zgodności z zasadą ochrony interesów w toku, wywodzoną z zasady ochrony zaufania jednostki do państwa i stanowionego przez nie prawa. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Przewodniczącego z prośbą o rozważenie i uwzględnienie przedstawionych uwag w pracach nad projektem ustawy.