Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wyłączenia stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w postępowaniach administracyjnych prowadzonych przez ARiMR z dnia 2024-07-09.
Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wyłączenia stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w postępowaniach administracyjnych prowadzonych przez ARiMR.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi dotyczące wyłączenia stosowania art. 7, art. 9, art. 10, art. 75 § 1, art. 77 § 1, art. 79a oraz art. 81 ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego w postępowaniach administracyjnych prowadzonych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wyłączenie to w sposób ogólny zostało uregulowane w art. 10a ust. 1-1b ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli przepisy ustawy lub przepisy odrębne nie stanowią inaczej, do postępowań w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, z wyłączeniem art. 7, art. 9, art. 10, art. 75 § 1, art. 77 § 1, art. 79a oraz art. 81.
W świetle wyłączonych przepisów, w postępowaniach w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji, organ administracji publicznej stoi na straży praworządności; jest obowiązany w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy; udziela stronom, na ich żądanie, niezbędnych pouczeń co do okoliczności faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania; oraz zapewnia stronom, na ich żądanie, czynny udział w każdym stadium postępowania i na ich żądanie, przed wydaniem decyzji, umożliwia im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
Ww. wyłączenie dotyczy także postanowień o zobowiązaniu strony oraz innych osób uczestniczących w postępowaniach do przedstawiania dowodów oraz wyjaśnień co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz kwestii ciężaru dowodu. Wyłączenie stosowania wskazanych przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego jest również obecne w bardziej szczegółowych aktach prawa, dotyczących działalności Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, na przykład w przepisach warunkujących ocenę wniosków o dofinansowania z Krajowego Planu Odbudowy oceniane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Warto zwrócić uwagę, iż w § 2 ust. 7 regulaminu wyboru przedsięwzięć do objęcia wsparciem z krajowego planu odbudowy i zwiększania odporności, wyłączono zastosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego do postępowania w zakresie wyboru przedsięwzięcia do objęcia wsparciem i ponownej oceny przedsięwzięcia, z wyjątkiem art. 24 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz przepisów dotyczących doręczeń i sposobu obliczania terminów, które stosuje się odpowiednio. Podobne postanowienia obecne są w innych regulaminach naborów.
Powyższe rozwiązania budzą wątpliwości Rzecznika w świetle zobowiązania organów krajowych, w tym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, do skutecznego stosowania Karty Praw Podstawowych, w tym art. 41 Karty - prawa do dobrej administracji, w toku wdrażania programów i projektów finansowanych z funduszy UE. Prawo do dobrej administracji obejmuje m.in. prawo do bezstronnego i sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie przez instytucje i organy władzy publicznej, prawo do bycia wysłuchanym, zanim zostaną podjęte indywidualne środki mogące negatywnie wpłynąć na jego sytuację, czy obowiązek administracji uzasadniania swoich decyzji. Z prawa do dobrej administracji wynika zatem obowiązek ochrony gwarancji strony w postępowaniu administracyjnym, które chronią przepisy, których zastosowanie zostało wyłączone w stosunku do działań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie.