Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie funkcjonowania rządowej aplikacji suszowej.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi dotyczące funkcjonowania rządowej aplikacji suszowej uruchomionej w związku z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Termin na składanie wniosków o pomoc suszową za rok 2023 upłynął dnia 15 marca 2024 r.

Sygnalizowane Rzecznikowi problemy dotyczyły m.in. błędów w szacowaniu strat, trudności z pozyskaniem protokołu suszowego w aplikacji czy krótkiego czasu na dostarczenie dokumentów do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Z informacji powziętych przez Rzecznika wynika, że bardzo często pojawiały się błędne protokoły i kalkulacje wygenerowane dla gospodarstw dotkniętych suszą, które nie odzwierciedlały stanu faktycznego. Problemy dotyczyły również braku możliwości pobrania dokumentu końcowego, czyli protokołu lub kalkulacji oszacowania szkód, ze względu na pojawiąjący się komunikat, że zgłoszenie pozostaje "w edycji". Powyższy błąd w funkcjonowaniu aplikacji powodował, że rolnicy często nie byli w stanie pobrać dokumentów wymaganych jako załączniki do wniosku o pomoc finansową, w związku z czym ich wnioski mogły zostać nierozpatrzone lub odrzucone z powodu przekroczenia czasu na ich dostarczenie do Biura Powiatowego ARiMR.

Wobec powyższego, Krajowa Rada Izb Rolniczych wystąpiła do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z szeregiem postulatów mających usprawnić funkcjonowanie aplikacji suszowej. Propozycje dotyczyły dopuszczenia jako potwierdzenie wystąpienia suszy w gospodarstwie rolnym raportu strat sporządzonego przez komisję gminną powołaną przez Wojewodę w kampanii 2023 i dopuszczenia również do szacowania suszy w gospodarstwie u rolnika. Rolnicy zwrócili się również o podjęcie działań, aby w przyszłości możliwe było sumowanie procentów strat w produkcji roślinnej z dwóch protokołów - suszowego i protokołu oszacowania szkody spowodowanych przez inne zjawiska atmosferyczne.

Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w niniejszej sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi w piśmie z 2 sierpnia 2024 r. wskazał, że na wysokość szkód średniej rocznej produkcji roślinnej ma wpływ nie tylko procentowa wysokość szkód w poszczególnych uprawach, ale również wysokości przychodów z poszczególnych upraw, w tym przychodów z upraw, w których nie jest szacowana susza. Zgodnie z obowiązującymi przepisami zarówno oszacowanie szkód jak i powyższa pomoc są realizowane dla suszy w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. Szkody spowodowane przez suszę zgodnie z przepisami o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb. System Monitoringu Suszy Rolniczej podlega ciągłej rozbudowie i doskonaleniu, co pozwala na dokładniejsze szacowanie suszy i może powodować, że blisko siebie położone uprawy tych samych roślin z uwagi na zróżnicowanie glebowe i coraz częściej występujące deszcze punktowe mogą mieć oszacowaną inną wysokość szkód. System Monitoringu Suszy Rolniczej nie uwzględnia szkód powstałych w wyniku innych niekorzystnych zjawisk atmosferycznych czy błędów w agrotechnice, co oznacza, że stan faktyczny upraw, o czym w mowa w Pana piśmie może być inny niż wskazania w aplikacji. Nie oznacza to jednak błędów lub nieprawidłowości w protokołach lub kalkulacjach.