Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie dostępu do dokumentacji medycznej leczenia psychiatrycznego na potrzeby postępowania prowadzonego przez ABW.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich treść art. 50 ust. 2 pkt 4 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (dalej jako: "uozp") w związku z art. 24 ust. 3 pkt 2 i 3 ustawy o ochronie informacji niejawnych (dalej jako: "uoin"), uprawnia pisemnie upoważnionych funkcjonariuszy ABW do żądania informacji o chorobie psychicznej wyłącznie w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania sprawdzającego. Nie upoważniają one natomiast tych funkcjonariuszy do żądania udostępnienia całej dokumentacji medycznej, czy też informacji o przebiegu procesu leczenia oraz stosowanej w toku tego leczenia terapii.

Zdaniem Rzecznika w przypadku przyjęcia odmiennej interpretacji, ochrona prawa do prywatności osób weryfikowanych w ramach postępowania sprawdzającego, którą na poziomie uozp gwarantuje tajemnica lekarska, staje się iluzoryczna. Standard tej ochrony prawnej wyznacza natomiast treść art. 47 Konstytucji oraz art. 51 Konstytucji w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji oraz orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Z przepisów tych oraz ich interpretacji wynika możliwość zbierania przez władze publiczne informacji o osobie wyłącznie w zakresie niezbędnym (koniecznym) - a nie "wygodnych" dla organów publicznych. Stanowisko Rzecznika nie spotkało się jednak z aprobatą organów przeprowadzających postępowanie sprawdzające w sprawach o wydanie poświadczenia bezpieczeństwa upoważniającego do dostępu do informacji niejawnych.

W związku z powyższym, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zbadanie przedstawionej sprawy i poinformowanie o zajętym stanowisku.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Koordynator Służb Specjalnych w piśmie z 4 grudnia 2024 r. podkreślił, że postępowanie sprawdzające prowadzone przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego jest procedurą opartą na dobrowolności, a tym samym nie może zostać przeprowadzone bez uprzedniej zgody osoby sprawdzanej (powyższe nie dotyczy kontrolnego postępowania sprawdzającego). Przeprowadzenie postępowania sprawdzającego wymaga pisemnej zgody osoby, której ma dotyczyć. Organ, który prowadzi postępowanie sprawdzające, kieruje się zasadami bezstronności i obiektywizmu, ale przede wszystkim obowiązany jest do wykazania najwyższej staranności w toku prowadzonego postępowania sprawdzającego co do jego zgodności z przepisami ustawy. Ponadto, wszystkie czynności przeprowadzone w toku postępowania sprawdzającego muszą być przez organ prowadzący postępowanie rzetelnie udokumentowane. Oznacza to tyle, iż dana okoliczność winna wynikać z dokumentów (w tym przypadku np. w postaci dokumentacji medycznej) bądź powinna być stwierdzona na podstawie takich dokumentów. Mając na uwadze powyższe należy uznać, że działanie służb prowadzących postępowania sprawdzające polegające na wnioskowaniu czy żądaniu udostępnienia wszelkiej dokumentacji medycznej dot. zdrowia psychicznego osoby sprawdzanej, powinny być postrzegane jako zasadne.