Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister do spraw Polityki Senioralnej dotyczące osób starszych, które po zakończeniu leczenia pozostają na oddziałach szpitalnych.

Z publikacji jednego z portali internetowych pt. "Rodziny nie chcą odbierać chorych ze szpitala. To nowa odsłona bezdomności" wynika, że istnieje poważny problem z przywożeniem do szpitala osób w zaawansowanym wieku, które nie wymagają hospitalizacji, ale trafiają tam, gdyż nie ma się kto nimi zająć. Do niektórych pacjentów zespoły ratownictwa medycznego są wzywane tyko z powodu złych warunków mieszkaniowych i braku opieki ze strony członków rodziny. Często to pracownicy socjalni gminy wzywają pogotowie, przekonując, że zaniedbany senior wymaga opieki szpitalnej. Niejednokrotnie osoby przywożone do szpitala przez zespół ratownictwa medycznego, nie mają po pobycie w szpitalu dokąd wrócić, ponieważ rodzina odmawia odebrania ich z placówki leczniczej lub wręcz uniemożliwia powrót do domu. W efekcie pacjenci ci zajmują szpitalne łóżka, chociaż nie ma wskazań medycznych do ich dalszego leczenia w warunkach szpitalnych. To z kolei utrudnia dostęp do świadczeń medycznych pacjentom, którzy wymagają hospitalizacji, generuje dodatkowe koszty dla szpitala, wydłuża kolejki oczekujących na pomoc medyczną.

Uwagę zwraca również konieczność poszanowania woli pacjenta. Osoby chore, np. wymagające opieki paliatywnej, zgłaszają personelowi medycznemu szpitali wolę spędzenia ostatniego okresu swojego życia w domu, lecz bywa, że członkowie rodziny utrudniają lub wręcz uniemożliwiają im powrót do domu. Na tle opisanych przypadków pojawia się też problem związany z systemowym niedofinansowaniem opieki długoterminowej sprawowanej nad osobami starszymi, niesamodzielnymi, brakiem miejsc w domach pomocy społecznej i długim czasem oczekiwania na przyjęcie do takich placówek. Powoduje to pozostawianie takich osób przez członków rodziny w szpitalach, także w okresie świątecznym i wakacyjnym.

W związku z powyższym Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Minister z prośbą o analizę przedstawionego problemu i rozważenie, jakie środki zaradcze pomogłyby go rozwiązać.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister do spraw Polityki Senioralnej w piśmie z 31 października 2024 r. poinformowała, że 22 marca 2024 r. został utworzony Międzyresortowy Zespół do spraw systemowych rozwiązań związanych z opieką nad osobami starszymi. Do zadań Zespołu należy m.in. analiza systemowych rozwiązań związanych z opieką nad osobami starszymi oraz proponowanie kierunków działań w obszarach dotyczących opieki nad osobami starszymi. Zespołowi przewodniczy Minister do spraw Polityki Senioralnej, a w jego skład wchodzą m.in. Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Minister Zdrowia. W ramach Zespołu została powołana grupa robocza do spraw opieki długoterminowej. Zakres jej prac obejmuje problematykę domów pomocy społecznej, zakładów opiekuńczo-leczniczych/pielęgnacyjno-opiekuńczych, dostępności świadczeń oraz usług, wsparcia środowiskowego, wsparcia rodziny w opiece nad seniorem (wytchnienie, aktywizacja, wyzwania opiekunów nieformalnych). Podejmowane działania mają na celu poprawę sytuacji w zakresie zapewnienia dostępu do kompleksowej i odpowiedniej jakości opieki długoterminowej.