Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister Edukacji Narodowej w sprawie przepisów Karty Nauczyciela regulujących prowadzenie postępowania dyscyplinarnego wobec nauczycieli.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się nauczyciel, który w związku z wszczęciem wobec niego postępowania dyscyplinarnego został zawieszony przez dyrektora szkoły w pełnieniu obowiązków. W związku z uniewinnieniem od popełnienia zarzucanych czynów, wystąpił do pracodawcy z wnioskiem o wypłacenie potrącanych kwot wynagrodzenia. Pracodawca, powołując się na treść art. 85u Karty Nauczyciela, wskazał, iż nauczycielowi należy zwrócić jedynie kwoty wynagrodzenia zasadniczego, jeśli podlegały zatrzymaniu. Ww. przepis w obecnej postaci tworzy więc ryzyko powstania sytuacji, w której nauczyciel, mimo uznania jego niewinności, poniesie konsekwencje finansowe bezpodstawnego oskarżenia, bez prawa do uzyskania adekwatnej rekompensaty.

Wnioskodawca wskazał w związku z tym na różnice pomiędzy przywołanymi przepisami Karty Nauczyciela a analogicznymi regulacjami odnoszącymi się do postępowań dyscyplinarnych poszczególnych grup zawodowych, np. art. 107 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, gdzie w razie uchylenia zawieszenia w czynnościach służbowych, strażak otrzymuje zawieszoną część uposażenia oraz obligatoryjne podwyżki tego uposażenia wprowadzone w okresie zawieszenia, chyba że został zwolniony ze służby z powodu skazania prawomocnym wyrokiem sądu albo ukarany karą dyscyplinarną wydalenia ze służby lub art. 124 ustawy o Policji, gdzie po zakończeniu postępowania karnego lub dyscyplinarnego, będącego przyczyną zawieszenia w czynnościach służbowych, policjant otrzymuje zawieszoną część uposażenia oraz obligatoryjne podwyżki wprowadzone w okresie zawieszenia, jeżeli nie został skazany prawomocnym wyrokiem sądu lub ukarany karą dyscyplinarną wydalenia ze służby.

Na tle przepisów wskazanych wyżej pragmatyk służbowych i pracowniczych, w konkluzji skarżący się nauczyciel stwierdził, że "analiza językowa przedstawionych przepisów wskazuje jednoznacznie na posługiwanie się jednolitym słownictwem wykluczającym wątpliwości interpretacyjne. Co więcej, ich wykładnia prowadzi do wniosku, iż w przypadku zakończenia toczącego się na podstawie wyżej wymienionych regulacji postępowania dyscyplinarnego uniewinnieniem, obwiniony pracownik (funkcjonariusz) wskazanych grup zawodowych otrzymuje zwrot wszystkich kwot zatrzymanego/potrąconego wynagrodzenia. Tym bardziej więc nie istnieje przesłanka przemawiająca za odmiennym (gorszym) uregulowaniem tej kwestii w przypadku postępowań dyscyplinarnych wobec nauczycieli. Sankcjonowanie wspomnianej niekorzystnej dla nauczycieli wykładni przepisów prawnych prowadzi więc do jawnej dyskryminacji."

Mając powyższe na względzie, Rzecznik zwrócił się do Minister z prośbą o poddanie analizie ww. przepisów Karty Nauczyciela.

 

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Edukacji w piśmie z 13 września 2024 r. poinformowała, że w związku z postulatami kierowanymi do Ministerstwa Edukacji Narodowej przez nauczycielskie organizacje związkowe i inne środowiska oświatowe o zmianę niektórych rozwiązań systemowych dotyczących pragmatyki zawodowej nauczycieli, powołała Zespół do spraw pragmatyki zawodowej nauczycieli. W ramach Zespołu powołane zostały grupy robocze. Jedną z nich jest Grupa robocza do spraw odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli, która rozpoczęła już swoje prace. Zadaniem członków tej Grupy jest praca nad udoskonaleniem dotychczasowych rozwiązań w zakresie odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli. Minister zapewniła, iż w ramach pracy Grupy analizie zostaną poddane przepisy z Karty Nauczyciela regulujące kwestie odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli, w tym kwestii zgłoszonych w wystąpieniu RPO.