Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie nierównego traktowania funkcjonariuszy Morskiego Oddziału Straży Granicznej.

Do Biura Rzecznika Obywatelskich wpłynęło pismo funkcjonariusza Kaszubskiego Dywizjonu Straży Granicznej (dalej jako: "KDSG") wchodzącego w skład Morskiego Oddziału Straży Granicznej. Zainteresowany podnosi, że strażnicy graniczni pełniący służbę w załogach jednostek pływających KDSG pozbawieni są prawa do dodatku granicznego określonego w § 11b rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 8 lutego 2008 r. w sprawie uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej. W praktyce rozporządzenie przyznaje dodatki graniczne wyłącznie funkcjonariuszom pełniącym służbę na wschodniej granicy lądowej, w określonych komórkach lotniczych i morskich przejściach granicznych oraz w dywizjonach, ale wyłącznie w komórce wewnętrznej właściwej do służby dyżurnej (w praktyce jest to kierownik zmiany i pomocnik kierownika zmiany służby dyżurnej, a w ostatnim czasie także funkcjonariusz nadzorujący służbę dyżurną) oraz na stanowisku szefa służb morskich. Rozporządzenie w ogóle pomija załogi jednostek pływających ochraniających morski odcinek granicy państwowej z Federacją Rosyjską (ok. 100 funkcjonariuszy).

W tym kontekście należałoby podkreślić, że dodatek finansowy określony w § 11b pkt 1 lit. a rozporządzenia służy wynagrodzeniu pracy funkcjonariuszy w stanie szczególnie zintensyfikowanego napięcia w regionie wschodniej granicy RP. Art. 1 ustawy o ochronie granicy państwowej stanowi: Granicą Rzeczypospolitej Polskiej, zwaną dalej "granicą państwową", jest powierzchnia pionowa przechodząca przez linię graniczną, oddzielająca terytorium państwa polskiego od terytoriów innych państw i od morza pełnego. Granica państwowa rozgranicza również przestrzeń powietrzną, wody i wnętrze ziemi. Jak podaje Komenda Główna Straży Granicznej, odcinek rozgraniczający morze terytorialne Rzeczypospolitej Polskiej i Federacji Rosyjskiej wynosi 22,21 km. W tej sytuacji za wątpliwe pod względem systemowym, ale i celowościowym wydaje się być wyłączenie funkcjonariuszy załóg jednostek pływających Kaszubskiego Dywizjonu Straży Granicznej z możliwości korzystania z dodatku granicznego. Wydaje się, że literalna interpretacja § 11b pkt 1 lit. a rozporządzenia polegająca na uznaniu, że jedynie funkcjonariusze pełniący swoją służbę w placówkach, tj. na lądzie, uprawnieni są do pobierania dodatku granicznego prowadzi do naruszenia istoty dodatku granicznego i może być uznana za okoliczność wątpliwą z punktu widzenia realizacji zasady równego traktowania.

W związku z powyższym, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zbadanie przedstawionego problemu i poinformowanie o zajętym stanowisku.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji w piśmie z 25 czerwca 2024 r. zauważył, iż mając na uwadze obowiązujące regulacje oraz orzecznictwo, nie można mówić o nierównym traktowaniu funkcjonariuszy wykonujących zadania na etatowych stanowiskach załóg jednostek pływających SG w stosunku do innych funkcjonariuszy w ramach tej samej grupy, czyli posiadającej wspólną cechę istotną. W analizowanym przypadku funkcjonariusze posiadający wspólną cechę istotną to funkcjonariusze pełniący służbę w dywizjonach SG, którzy wykonują zadania na etatowych stanowiskach załóg jednostek pływających SG. Aby można było mówić o nierównym traktowaniu należy porównać grupy funkcjonariuszy znajdujących się w analogicznej sytuacji. Z kolei w świetle przywołanych powyżej przepisów prawa funkcjonariusze pełniący służbę na „zielonej granicy” nie pozostają w analogicznej sytuacji z funkcjonariuszami wykonującymi zadania na etatowych stanowiskach załóg jednostek pływających SG. Dodatkowo należy nadmienić, że stosownie do § 10 ust. 1 rozporządzenia funkcjonariusze wykonujący zadania na etatowych stanowiskach załóg jednostek pływających SG otrzymują dodatek morski w wysokości wynoszącej miesięcznie do 0,30 kwoty bazowej (czyli do kwoty 626,70 zł). Z przepisów prawa wynika zatem, że pragmatyka służbowa przewidziała inną rekompensatę finansową za pełnienie służby na jednostkach pływających. Natomiast funkcjonariusze pełniący służbę w dywizjonach SG, w komórce wewnętrznej właściwej do służby dyżurnej oraz na stanowisku szefa służb, nie otrzymują dodatku morskiego.