Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sportu i Turystyki w sprawie przetwarzania danych osobowych uczniów w ewidencji "Sportowe talenty".

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi rodziców, a także nauczycieli w związku z koniecznością wprowadzania do ewidencji "Sportowe talenty" danych osobowych, w tym danych wrażliwych uczniów. Aktualne przepisy na zasadzie obowiązku przewidują bowiem, że uczniowie lub rodzice przekazują szkole dane obejmujące masę ciała i wzrost ucznia. Z napływających skarg wynika również obawa udostępniania danych osobowych zawartych w ewidencji zbyt szerokiemu, niedookreślonemu kręgowi podmiotów.

Uwagi skierowane pod adresem znowelizowanych przepisów ustawy o sporcie były już przedmiotem wystąpienia RPO zarówno do Ministra Edukacji i Nauki, jak i Ministra Sportu i Turystyki. Rzecznik zwracał uwagę na kwestie bezpieczeństwa danych zawartych w nowo utworzonej ewidencji, jak i na proporcjonalność niektórych przyjętych rozwiązań, mając na uwadze standardy konstytucyjne i europejskie w zakresie ochrony danych osobowych i prawa do prywatności. Rzecznik nie kwestionował potrzeby podjęcia działań w kierunku podniesienia dbałości o sprawność ruchową oraz zdrowie dzieci i młodzieży. W ocenie Rzecznika na aprobatę zasługują także wszelkie działania mające na celu podnoszenie społecznej świadomości znaczenia aktywności fizycznej. Jednakże, w odpowiedziach resortów nie odniesiono się do zastrzeżeń RPO w zakresie konieczności pozyskiwania od uczniów i rodziców informacji wrażliwych (tj. danych o wadze i wzroście) w celu, jaki wynika z analizy przepisów ustawy, tj. w celu identyfikacji talentów sportowych. Konstytucja w art. 51 ust. 2 zakazuje natomiast organom władzy publicznej pozyskiwania, gromadzenia i udostępniania informacji o obywatelach innych niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym.

Co ważne, przepisy nie precyzują dokładnie, w jakim celu dane są przetwarzane w ewidencji "Sportowe talenty", a dodatkowo ich usunięcie z ewidencji nie jest przewidziane w odniesieniu do danych dotyczących: roku urodzenia, wieku, płci, masy ciała, wzrostu, wyniku uzyskanego przez ucznia z testów sprawnościowych, daty przeprowadzenia testów sprawnościowych, gminy, powiatu i województwa, na obszarze których uczeń uzyskał wyniki z testów sprawnościowych. Okres przechowywania danych identyfikujących ucznia zawartych w ewidencji został zaś określony na długi czas - 5 lat od dnia zakończenia przez ucznia nauki w szkole, w której uzyskał wynik z testów sprawnościowych. Rzecznik zwracał przy tym uwagę na niedookreśloność regulacji w zakresie podmiotów, którym mają być udostępniane dane z publicznej ewidencji oraz konieczność zapewnienia bezpieczeństwa danych na poziomie szkoły (np. podczas uzupełniania danych przekazywanych przez rodziców i nauczycieli). W kontekście przedstawionych przez RPO wątpliwości i braku konsultacji projektu ustawy z organem właściwym w sprawie ochrony danych osobowych, przedstawione wyjaśnienia resortów są niewystarczające.

Mając powyższe na uwadze, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o udzielenie wyjaśnień w odniesieniu do przedstawionych wątpliwości.