Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie opłat abonamentowych za odbiornik radiofoniczny i telewizyjny.

Problemy systemowe związane z obecnie obowiązującą regulacją dotyczącą opłat abonamentowych za odbiornik radiofoniczny i telewizyjny pozostawały przedmiotem troski kolejnych Rzeczników Praw Obywatelskich. Pomimo wielokrotnych zapowiedzi reformy systemu abonamentowego, prezentowania na przestrzeni ostatnich lat różnych koncepcji prawnych w tym temacie, problem do dziś pozostaje aktualny. Obowiązujący system opłat abonamentowych został wadliwie skonstruowany i wymaga przeprowadzenia gruntownej reformy.

Analiza skarg, które regularnie napływają do Biura RPO, wskazuje na szereg nieprawidłowości związanych także z procedurą egzekwowania opłat abonamentowych. W wielu przypadkach problem dotyczy osób starszych, schorowanych, z niepełnosprawnościami, znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej, które często nie wiedzą, w jaki sposób i gdzie mogą szukać pomocy prawnej.

Z ostatnich wyjaśnień otrzymanych od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wynikało, że zasygnalizowana kwestia poprawy obowiązujących w tym zakresie mechanizmów prawnych wymaga szczegółowej i spokojnej debaty publicznej, której efektem mogłaby być zmiana regulacji prawnej dotyczącej sposobu finansowania działalności misyjnej mediów publicznych. Zapowiedzi te nie zostały, jak dotąd, zrealizowane.

Mając na uwadze powyższe, Rzecznik zwrócił się z prośbą o wyjaśnienie, w jaki sposób Minister zamierza rozwiązać przedstawiony problem oraz o przekazanie informacji na temat ewentualnie planowanego harmonogramu prac legislacyjnych w przedmiotowym zakresie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego w piśmie z 18 marca 2024 r. wskazała, iż w styczniu br. zakończyły się formalne prace nad projektem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego wspólne ramy dla usług medialnych na rynku wewnętrznym czyli tzw. Akt o Wolności Mediów (dalej jako: „MFA”). Wśród najważniejszych zmian, które wprowadza MFA należy wskazać na nowe regulacje dotyczące mediów publicznych zawarte w art. 5 rozporządzenia. Przepis ten określa m.in. zasady powoływania i odwoływania członków władz mediów publicznych, oraz nakłada na państwa członkowskie EU obowiązek zapewnienia stabilnego i odpowiedniego finansowania mediów publicznych w celu realizacji misji publicznej przy jednoczesnym zagwarantowaniu niezależności redakcyjnej od wpływów politycznych. Mając na uwadze powyższe, w MKiDN rozpoczęto prace mające na celu zmianę obecnego systemu finansowania mediów publicznych w Polsce. Obecnie obowiązujący system finansowania mediów publicznych, oparty o opłatę abonamentową nie spełnia kryteriów określonych w przepisach MFA. W chwili obecnej, MKiDN przygotowuje projekt założeń ustawy mającej na celu wdrożenie MFA do polskiego porządku prawnego.