Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Szefowej Krajowego Biura Wyborczego w sprawie wysokości diet za pracę w komisji obwodowej w przypadku przeprowadzania jednocześnie wyborów oraz referendum ogólnokrajowego.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynął wniosek dotyczący sposobu ustalania wysokości diet za pracę w komisji obwodowej w przypadku przeprowadzania jednocześnie wyborów do Sejmu RP i Senatu RP oraz referendum ogólnokrajowego.

Zgodnie z przesłanym przez Wnioskodawcę pismem Szefa Krajowego Biura Wyborczego do określenia wysokości diet przysługujących członkom obwodowych komisji wyborczych zastosowanie będzie miała uchwała nr 29/2023 Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 2 sierpnia 2023 r. w sprawie należności pieniężnych przysługujących członkom komisji wyborczych w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Parlamentu Europejskiego. Z powyższego wyjaśnienia wynika, że zgodnie z wykładnią Biura, w przypadku przeprowadzanych jednocześnie wyborów parlamentarnych i referendum ogólnokrajowego nie znajdą zastosowania przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 kwietnia 2003 r. w sprawie należności pieniężnych przysługujących członkom obwodowych komisji do spraw referendum w referendum ogólnokrajowym oraz trybu udzielania im dni wolnych od pracy. Taka wykładnia wynika z treści art. 90 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o referendum ogólnokrajowym.

Powyższe przepisy wskazują, że w przypadku przeprowadzenia referendum i wyborów w tym samym dniu, głosowanie przeprowadza się w obwodach głosowania utworzonych dla właściwych wyborów i na podstawie spisów wyborców sporządzonych dla tych wyborów, a zadania komisarzy wyborczych i komisji obwodowych wykonują odpowiednio okręgowe i obwodowe komisje wyborcze powołane do przeprowadzenia właściwych wyborów. Wskazane wyżej przepisy, to przepisy natury technicznej i kompetencyjnej wskazujące na instytucje odpowiedzialne za przeprowadzenie głosowania oraz dokument, na podstawie którego należy powyższe głosowania przeprowadzić, a także normujące sposób utworzenia obwodów. W przypadku odbywających się jednocześnie wyborów parlamentarnych oraz referendum ogólnokrajowego członkowie obwodowych komisji wyborczych nie będą mieli jednak tożsamych zadań i nie będą wykonywać tożsamej pracy, jak w przypadku przeprowadzenia samych wyborów. Stąd też wyceniając wysiłek członków komisji nie można pomijać tego, że będą oni wykonywać zarówno zadania związane z przeprowadzeniem referendum, jak i z przeprowadzeniem wyborów.

W związku z powyższym, Rzecznik zwrócił się o przedstawienie stanowiska w tej kwestii.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Państwowej Komisji Wyborczej w piśmie z 25 września 2023 r. poinformowała, że zgodnie z art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy o referendum ogólnokrajowym w przypadku przeprowadzania referendum w tym samym dniu, w którym odbywają się wybory do Sejmu i do Senatu głosowanie przeprowadza się w obwodach glosowania utworzonych dla właściwych wyborów i na podstawie spisów wyborców sporządzonych dla tych wyborów. Natomiast jak wynika z art. 90 ust. 1 pkt 2 ustawy o referendum ogólnokrajowym, zadania komisarzy i komisji obwodowych wykonują odpowiednio okręgowe i obwodowe komisje wyborcze powołane do przeprowadzenia właściwych wyborów. Dlatego też w przypadku określenia diet przysługujących członkom obwodowych komisji wyborczych zastosowanie będzie miała uchwała nr 29/2023 Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 2 sierpnia 2023 r. w sprawie należności pieniężnych przysługujących członkom komisji wyborczych w wyborach do Sejmu RP i do Senatu RP, Prezydenta RP i Parlamentu Europejskiego. Jednocześnie Państwowa Komisja Wyborcza po dokonaniu bardzo znaczącej podwyżki wysokości zryczałtowanych diet dla członków obwodowych komisji wyborczych (o ponad 70%), nie znalazła uzasadnienia dokonania dodatkowej podwyżki w związku z zarządzonym referendum ogólnokrajowym.