Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister Finansów w sprawie dyskryminacji członków korpusu służby cywilnej w Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie konieczności ponoszenia składek zdrowotnych od przyznawanych im nagród uznaniowych oraz nagrody rocznej.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się Przewodniczący Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej NSZZ "Solidarność" z prośbą o interwencję w sprawie dyskryminacji członków korpusu służby cywilnej w Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie konieczności ponoszenia składek zdrowotnych od przyznawanych im nagród uznaniowych oraz nagrody rocznej w porównaniu z funkcjonariuszami Służby Celno-Skarbowej.

W ocenie Związku, nagrody w Krajowej Administracji Skarbowej przyznawane są na takich samych zasadach i według takich samych kryteriów a także na podstawie tych samych regulaminów - zarówno funkcjonariuszom Służby Celno-Skarbowej - jak i członkom korpusu służby cywilnej. Jednakże w myśl art. 81 ust. 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, podstawę wymiaru składek dla osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 5-13, ( tj. żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb mundurowych w tym m.in. funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej) stanowi kwota odpowiadająca uposażeniu tych osób. Uposażenie zasadnicze oraz dodatki do uposażenia zostały wymienione w art. 148 i 226 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 24 lutego 2017 r. w sprawie dodatków do uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej. Świadczenia lub dodatki należne funkcjonariuszom Służby Celno-Skarbowej, które nie zostały wymienione w cytowanych przepisach aktów prawnych nie stanowią podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Do takich świadczeń nie wymienionych należą nagrody uznaniowe oraz trzynastka - określana nagrodą roczną. Oznacza to, że podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie jest cały przychód funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej w rozumieniu PIT, jak ma to miejsce w przypadku innych pracowników, ale tylko jego uposażenie. Zdaniem Przewodniczącego Związku, a także przedstawicieli doktryny brak jest uzasadnienia oraz argumentów prawnych, aby funkcjonariusze i pracownicy KAS płacili daninę na rzecz ochrony zdrowia na różnych zasadach.

Opisywana sytuacja była już wcześniej niesprawiedliwa, ale mniej dotkliwa dla pracowników cywilnych. Wynikało to z faktu, że po odliczeniu 7,75% części składki zdrowotnej od podatku, podatnik niebędący funkcjonariuszem płacił więcej jedynie o 1,25%. Wprowadzenie Polskiego Ładu spowodowało, że podatnicy nie mogą odliczać 7,75% składki zdrowotnej od podatku i różnica między grupą funkcjonariuszy, a resztą pracowników jest rażąca.

W związku z powyższym Rzecznik przesłał Minister kopię wniosku Rady Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej NSZZ "Solidarność" z prośbą o zbadanie przedstawionego zagadnienia i wyrażenie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Finansów w piśmie z 23 sierpnia 2023 r. wskazała, że problematyka związana z opłacaniem składek na ubezpieczenie zdrowotne została uregulowana w przepisach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Kwestia opisana w skierowanym do Rzecznika Praw Obywatelskich piśmie Rady Krajowej Sekcji ma charakter systemowy. Dotyczy ona w rzeczywistości nie tylko pracowników realizujących obowiązki służbowe w ramach Krajowej Administracji Skarbowej lecz ogółu pracowników - członków korpusu służby cywilnej, w tym także pracowników zatrudnionych np. w resorcie spraw wewnętrznych i administracji, obrony narodowej czy sprawiedliwości. W resortach tych, oprócz funkcjonariuszy, zatrudnieni są również pracownicy. W tej sytuacji należy uznać, że sprawa ma szerszy wymiar i z uwagi na powyższe nie jest zasadne zawężanie tego problemu do jednej kategorii pracowników – tj. członków korpusu służby cywilnej realizujących obowiązki służbowe w ramach Krajowej Administracji Skarbowej. Z tych też względów, jeśli miałyby być podjęte dalsze działania w przedmiotowej sprawie, to pracownicy wszystkich resortów powinni być traktowani w ten sam sposób. Ponadto, Minister Finansów nie jest organem właściwym do załatwienia przedmiotowej sprawy. Podjęcie ewentualnych dalszych działań mających na celu zmianę obecnych regulacji zawartych w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych należy do kompetencji Ministra Zdrowia.