Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji i Ministra Zdrowia w sprawie systemu ratownictwa medycznego i organizacji transportu sanitarnego.

W nawiązaniu z posiedzeniem Komisji Ekspertów ds. Zdrowia przy RPO w dniu 8 grudnia 2022 r. Rzecznik przedstawił Ministrom uwagi odnoszące się do projektu ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej. Rzecznik przypomniał, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji proceduje rozwiązanie (w ramach projektu ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej), któremu przyświecać ma hasło - "Karetka w każdej gminie". Projektowana koncepcja zakłada utworzenie w ramach organizacji straży pożarnej odrębnego od obecnego PRM systemu ratownictwa. Założenia tego systemu to zupełnie inne podejście do organizacji pomocy, udzielania świadczeń niż obecnie obowiązujące ratownictwo medyczne. Obecny system PRM oparty jest na natychmiastowym wdrożeniu medycznych czynności ratunkowych (co do zasady już na miejscu zdarzenia). Tymczasem projektowane uregulowania oznaczałyby de facto powrót medycyny ratunkowej do udzielania pierwszej pomocy. Zdaniem Ekspertów jest to naruszenie praw obywatelskich. Wyrażają oni obawę, że taka organizacja projektowanego zdublowanego systemu może istotnie zagrażać życiu i zdrowiu obywateli.

Ponadto Eksperci zwrócili uwagę, że od kilku lat ratownicy medyczni pracujący w Państwowej Straży Pożarnej i Ochotniczej Straży Pożarnej powinni, na podstawie ustawy o PRM i Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 16 grudnia 2019 r. w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego, podawać produkty lecznicze. Niemniej jednak rozporządzenie nie jest wykonywane z uwagi na brak porozumienia Ministerstwa Zdrowia i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie zaopatrzenia tych podmiotów w leki.

Rzecznik zwrócił się do Ministrów o rozważenie przedstawionej sprawy oraz podjęcie stosowanych działań mających na celu doprecyzowanie projektowanych uregulowań w zakresie budzącym wątpliwości.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji w piśmie z 26 czerwca 2023 r. wyjaśnił, iż projekt ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej nie przewiduje tworzenia w Państwowej Straży Pożarnej (PSP) alternatywnego czy też konkurencyjnego wobec PRM sytemu w zakresie ratownictwa medycznego. Obecnie, podmioty krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (ksrg), którego trzon stanowią jednostki PSP, współdziałają z systemem PRM zapewniając uzupełnienie dostępności zespołów w przypadku braku zasobów PRM. Współpraca ta nie uwzględnienia stanów nadzwyczajnych, w których szczególnie podmioty ksrg powinny posiadać możliwości maksymalnego ich wykorzystania przy udzielaniu pomocy w stanach nagłego zagrożenia życia. Na podstawie projektowanych regulacji istotnym wsparciem dla PRM ma być pomoc w realizacji zadań związanych z transportem medycznym przez PSP i Ochotniczą Straż Pożarną (OSP), które docelowo będą dysponować stosownym potencjałem (ambulanse). Projekt ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej zakłada także podwyższenie kwalifikacji ratowniczych, w celu zwiększenia zdolności ratowniczej, tym samym uprawnień ratowników. Należy wyraźnie podkreślić, że ww. systemy współdziałają ze sobą, a liczba i charakter interwencji podejmowanych przez PSP i OSP nie stanowi potwierdzenia jakoby planowane wzmocnienie w realizacji zadań z zakresu ratownictwa medycznego w związku z prowadzonymi działaniami ratowniczo-gaśniczymi mogło stanowić zagrożenie dla funkcjonowania systemu PRM.